همه چیز در مورد برنزه شدن که باید بدانید

برنزه کردن ضرر ندارد؟

اشتراک گذاری این مطلب:

با فرا رسیدن فصل تابستان تب برنزه کردن پوست نیز بین مردم به خصوص جوانان داغ می­شود. بسیاری به دنبال سریع­ترین روش­های برنزه کردن هستند و برخی در جستجوی راهی بی خطر چرا که قطعا همه ما حداقل یک بار در مورد مضرات سولار بدن یا به طور کلی برنزه کردن شنیده ایم. ولی با این حال باز می­خواهیم بدانیم چگونه برنزه شکلاتی شویم.

آیا می­دانید انسان­ها، فوک ها، شیرها و سمورهای دریایی چه وجه مشترکی دارند؟ آنها تنها پستاندارانی هستند که به طور عمدی آفتاب می­گیرند. به غیر از انسان، دیگر موجودات این کار را برای گرم کردن خود در اقیانوس سرد انجام می­دهند. این پستانداران دریایی پوست تیره ای دارند که گرما را جذب می­کند و آنها را در برابر اشعه ماوراء بنفش محافظت می­کند. اما انسان چطور؟ هدف ما از برنزه کردن چیست؟ بهترین روش آن چگونه است و آیا برای ما نیز بی خطر است؟ چطور برنزه شویم که کمترین خطر را برای ما داشته باشد؟ در این مقاله به تمام سوالات شما پاسخ می­دهیم.

چگونه با آفتاب برنزه شویم

از میان روش­های برنزه شدن، آفتاب گرفتن مضررات کمتری دارد. خیلی از مردم برنزه بودن را دوست دارند ولی باید بدانید که قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آفتاب خطرات مختلفی همچون افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست را به همراه دارد. این ریسک زمانی بیشتر می­شود که اصول اولیه و اساسی برنزه شدن را رعایت نکنید.

بنابراین اگر به برنزه کردن علاقه دارید، میتوانید با برنزه کردن سریع­تر زیر نور خورشید، خطرات آن را کاهش دهید. در این شرایط زمان کمتری در معرض اشعه ماوراء بنفش قرار خواهید گرفت و خطر ابتلا به سرطان پوست را کاهش می­دهد. هرچند که همچنان احتمال بروز آن بالا خواهد بود.

اصول آفتاب گرفتن

توجه به نکات برنزه شدن برای سرعت بخشیدن به روند تیره شدن پوست و کاهش خطرات قرار گرفتن در معرض اشعه های خورشید بسیار حائز اهمیت است. در ادامه تمام نکات مهم و ضروری در این خصوص برای شما آورده شده است:

  • برای آفتاب گرفتن چی بزنیم

  1. از کرم ضد آفتاب با SPF 30 استفاده کنید. همیشه از ضد آفتابی با طیف وسیع محافظت در برابر اشعه ماوراء بنفش استفاده کنید. هرگز از روغن برنزه کننده فاقد ضد آفتاب استفاده نکنید و حتماً 20 دقیقه پس از بیرون رفتن از کرم ضد آفتاب استفاده کنید. SPF 30 به اندازه کافی قوی هست تا شما را در مقابل اشعه های UVA و UVB محافظت کند، اما آنقدر قوی نیست که مانع برنزه شدن شما شود. کل بدن خود را حداقل با 30 سی سی کرم ضد آفتاب بپوشانید.
  2. سعی کنید از روغن هایی با SPF طبیعی استفاده کنید. توجه داشته باشید که این روغن ها را نباید جایگزین ضد آفتاب معمولی کنید. از روغن هایی مانند آووکادو، نارگیل، برای حفظ رطوبت و محافظت ازپوستاستفاده کنید.
  3. سعی کنید قبل از برنزه کردن پوست خود را لایه برداری کنید. این کار میتواند به ماندگاری بیشتر رنگ برنزه پوست شما کمک کند و احتمال پوسته پوسته شدن بدن را کاهش دهد.
  4. استفاده از ژل آلوئه ورا بعد از برنزه کردن نیز به ماندگاری بیشتر برنزه شدن شما کمک می­کند.
  • برای آفتاب گرفتن چی بخوریم

  1. غذاهای حاوی بتاکاروتن بخورید. هویج، کدو حلوایی و کلم پیچ میتوانند به شما کمک کنند که بدون سوختگی برنزه شوید. به نظر می­رسد بتاکاروتن میتواند حساسیت به نور خورشید را کاهش دهد.
  2. غذاهای غنی از لیکوپن بخورید. لیکوپن موجود در موادی همچون گوجه فرنگی، گریپ فروت و هندوانه به طور طبیعی از پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش محافظت می­کنند.
  • بهترین زمان برای آفتاب گرفتن

  1. زمان برنزه شدن خود را هوشمندانه انتخاب کنید. خورشید معمولا بین ظهر تا 3 بعد از ظهر بسیار قوی است. با این حال به خاطر داشته باشید در این مدت به دلیل قدرت بیشتر اشعه های خورشید، پوست مستعد بیشترین آسیب نیز هست و احتمالاً خطر ابتلا به سرطان پوست به دلیل قرار گرفتن در معرض آفتاب در این زمان افزایش پیدا می­کند. اگر پوست بسیار روشنی دارید، برای جلوگیری از سوختن بهتر است صبح یا بعد از ساعت 3 بعد از ظهر برنزه کنید.
  2. بیشتر از زمانی که پوست شما میتواند ملانین تولید کند بیرون نمانید. ملانین رنگدانه مسئول برنزه شدن است. همه افراد دارای نقطه برش ملانین هستند به این معنی که در یک روز مشخص، بیش از این زمان مشخص پوست شما تیره­تر نمی­شود. این زمان معمولاً 2 تا 3 ساعت است. پس با قرار گرفتن در معرض آفتاب بیش از این زمان شما پوست خود را در معرض آسیب قرار خواهید داد.
  • توصیه های تکمیلی

  1. مرتباً موقعیت بدن خود را تغییر دهید. این به شما کمک می­کند تا از سوختن یک قسمت از بدن جلوگیری کنید.
  2. به دنبال سایه باشید. استراحت کردن در سایه باعث کاهش احتمال سوختگی می­شود و به پوست شما بعد از تحمل گرمای شدید استراحت می­دهد.

خطرات آفتاب گرفتن

قبل از مطالعه به مقاله زیر مراجعه کنید:

آزمایش پوست مای‌ ژن چه کمکی به شما می‌کند؟

 

آیا آفتاب گرفتن خطرناک است؟ قطعا بله. برنزه کردن فقط به این دلیل که خطر سوختگی را به همراه دارد برای شما بد نیست بلکه می­تواند باعث سرطان پوست و بسیاری دیگر از مشکلات شود. آفتاب گرفتن و به طور کلی برنزه کردن برای شما مضر است زیرا بدن شما تا زمانی که اشعه خطرناک ماوراء بنفش (UV) پوست شما را سوراخ نکرده و DNA شما را تخریب نکرده، شروع به برنزه شدن نمی­کند. خطرات برنزه شدن به نقل از سازمان FDA آمریکا شامل:

  • آفتاب سوختگی: قرمز شدن با افتاب یکی از بارزترین نشانه های قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش و آسیب پوست است. آفتاب سوختگی که اغلب با قرمزی و پوسته پوسته شدن پوست (معمولاً پس از چند روز) مشخص می­شود و نوعی آسیب کوتاه مدت پوست است.

اما چرا در زیر نور آفتاب قرمز می شویم؟ هنگامی که اشعه ماوراء بنفش به پوست شما می­رسد، باعث آسیب به سلول های اپیدرم (اولین لایه پوست) می­شود. بدن در پاسخ به این آسیب، سیستم ایمنی را به سطح پوست فرا می­خواند و باعث افزایش جریان خون در منطقه می­شود. افزایش جریان خون به صورت قرمزی در سطح پوست نمایان می­شود. در این میان، سلول‌های پوست آسیب‌دیده مواد شیمیایی آزاد می‌کنند این مواد باعث ایجاد احساس سوزش دردناک می­شوند.

  • پیری زودرس پوست: پیری زودرس که گاهی اوقات به آن “پیری نوری” نیز می­گویند در نتیجه قرار گرفتن محافظت نشده در معرض اشعه ماوراء بنفش ایجاد می­شود. علائم ظاهری پیری زودرس پوست بروز لکه­های تیره روی پوست، چروک­های پوستی و پوست چرمی شکل است. با قرار گرفتن در معرض اشعه های مضر UV، رشته های کلاژن و الاستین در پوست سالم و جوان تجزیه می­شوند و باعث شل شدن پوست و ایجاد چین و چروک می­شود. آفتاب سوختگی­های مکرر یا ساعت­ها صرف برنزه شدن می­تواند منجر به تیره شدن دائمی پوست، لکه های تیره و بافت چرمی شود.
  • سرطان پوست: دو نوع اصلی سرطان پوست وجود دارد، ملانوما و غیر ملانوما. نوع ملانوما از شیوع کمتری برخوردار است اما بسیار خطرناک­تر است و سالانه بیشترین مرگ و میر ناشی از سرطان پوست را به خود اختصاص می‌دهد. سرطان ملانوما در سلول های اپیدرمی که مسئول تولید ملانین هستند شروع می­شود. چرا این اتفاق می افتد؟ استعداد ابتلا به سرطان پوست می­تواند ارثی باشد، اما شواهد قوی تاثیر بالای قرار گرفتن در معرض اشعه های UVA و UVB در بروز سرطان پوست را نیز نشان می­دهد. اشعه ماوراء بنفش به دو روش سرطان پوست را افزایش می­دهد. UV با آسیب رساندن به DNA سلول­های پوست، باعث رشد غیر طبیعی آن و ایجاد توده های خوش خیم یا بدخیم می­شود و یا با تضعیف سیستم ایمنی و به خطر انداختن دفاع طبیعی بدن در برابر سلول­های سرطانی مهاجم منجر به ایجاد سرطان می­گردد.
  • اکتینیک یا کراتوز خورشیدی: کراتوز خورشیدی نوعی بیماری پوستی است که باعث بروز لکه های پوسته پوسته و خشک در سطح پوست می­شود. این عارضه در صورت عدم درمان و وخیم شدن می­تواند به سرطان پوست منجر شود. در واقع یکی از شایع­ترین بیماری­های پوستی پیش سرطانی است و به دلیل قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آفتاب ایجاد می­شوند.
  • آسیب چشم فوتوکراتیت: فوتوکراتیت یا آفتاب سوختگی قرنیه در اثر قرار گرفتن در معرض UVC/UVB شدید در چشم ایجاد می­شود. فتوکراتیت را “برف کوری” نیز می­نامند، زیرا بسیاری از افراد در ارتفاعات بالا در یک محیط برفی که انعکاس UVB زیاد است به این بیماری مبتلا می­شوند. این وضعیت همچنین می­تواند با قرار گرفتن در معرض منابع مصنوعی شدید UVC/UVB، مانند انواع خاصی از لامپ های برنزه کننده ایجاد شود. فتوکراتیت باعث درد، تورم پلک، تیرگی و کاهش دید و احساس وجود شن در چشم می­شود.
  • آسیب چشم – آب مروارید: تحقیقات نشان داده اند که آب مروارید ممکن است با قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش افزایش یابد. آب مروارید باعث درد در داخل و اطراف چشم،کدر شدن عدسی طبیعی چشم و دید ابری می­شود که میتواند به کاهش بینایی و یا حتی نابینایی بیانجامد.
  • سرکوب سیستم ایمنی: به گفته سازمان جهانی بهداشت (WHO)، همه افراد، صرف نظر از رنگ پوست، در معرض اثرات سرکوب کننده سیستم ایمنی قرار دارند. قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه ماوراء بنفش می­تواند عملکرد مناسب سیستم ایمنی بدن و دفاع طبیعی پوست را مختل ­کند. به طور مثال مشاهده شده است در افرادی که تحت درمان عفونت ویروس هرپس سیمپلکس قرار داشته اند، قرار گرفتن در معرض نور خورشید می­تواند سیستم ایمنی بدن آنها را ضعیف کرده و عفونت را از کنترل خارج کند. این مساله منجر به فعال شدن مجدد عفونت و عود تبخال می­شود.

 

لک پوستی و آفتاب: لک های پوستی لکه های قهوه ای یا سفید هستند که در مناطقی از پوست شما که در بیشتر معرض نور خورشید هستند ایجاد می­شوند. با وجودی که این لکه ها بی ضرر و غیر سرطانی هستند اما به دلیل تاثیر منفی بر زیبایی پوست جزو مضررات آفتاب گرفتن در نظر گرفته می­شوند. این لکه ها اغلب از سن حدود 40 سالگی ظاهر می­شوند، اگرچه بسته به میزان قرار گرفتن در معرض نور خورشید ممکن است زودتر یا دیرتر بروز کنند.

کک و مک و آفتاب: قرار گرفتن در معرض آفتاب منجر به ایجاد کک و مک نمی­شود، بلکه کک و مک یک ویژگی ارثی است که اغلب در افراد با پوست روشن و به ویژه با موهای قرمز دیده می­شود . اما قرار گرفتن در معرض آفتاب باعث شدت گرفتن و پر رنگ شدن آن می­شود. کک و مک اغلب در زمستان محو یا ناپدید می­شوند. برخلاف لک های پوستی، با افزایش سن، کک و مک کم­رنگ­تر می­شود.

فواید برنزه شدن

واضح ترین فایده اشعه خورشید تامین ویتامینD  مورد نیاز بدن از طریق پوست است. ویتامین D در جذب کلسیم بسیار مهم است و سطوح پایین آن می‌تواند منجر به پوکی استخوان، کاهش قدرت عضلانی در افراد مسن و حتی افسردگی شود.

 همچنین تصور می‌شود که نور خورشید، فشار خون و التهاب را کاهش می‌دهد، زیرا افرادی که در کشورهایی با عرض جغرافیایی بالاتر زندگی می‌کنند به صورت فصلی فشار خون بالاتری دارند. پزشکان حتی از اشعه UVB برای درمان فشار خون خفیف استفاده می­کنند.

 برخی بیماری های پوستی مانند پسوریازیس نیز به نور خورشید واکنش مثبت نشان می­دهند و نور خورشید باعث کاهش شدت این بیماری­ها می­شود.

اما هر آنچه که گفته شد با در نظر گرفتن قرار گرفتن کوتاه مدت در زیر آفتاب است و در صورتی که مدت زمان قرار گیری در زیر آفتاب افزایش یابد مضررات آن به مراتب بیشتر از فواید آن است. به علاوه ذکر این نکته ضروری است که برخی از متخصصین توصیه می­کنند بهترین راهکار جهت تامین ویتامین D مورد نیاز بدن مصرف مکمل های آن و نه قرار گرفتن طولانی مدت در زیر آفتاب است.

برنزه شدن با سولاریوم

در مقابل روش­های طبیعی برنزه شدن یعنی حمام آفتاب گرفتن روش­های دیگری با هدف برنزه شدن سریع­تر و یکنواخت­تر نیز وجود دارد. این کار با استفاده از دستگاه های سولاریوم انجام می­شود و به عنوان یک روش زیبایی و اغلب در سالن های زیبایی یا مراکز اسپا عرضه می­شود.

سولاریوم چیست

به هر دستگاه برنزه کننده ای که از اشعه ماوراء بنفش (UV) برای برنزه کردن پوست استفاده کند سولاریوم می­گویند. به سولاریوم تخت آفتاب یا تخت برنزه نیز گفته می­شوند.

سولاریوم معمولا به شکل تخت هایی سرپوشیده یا اتاقک های کپسولی شکلی هستند که با لامپ های UV قوی پوشیده شده اند.

خطرات سولاریوم

برخی سولاریوم را به عنوان روشی بی خطر برای برنزه شدن می­دانند. اما چیزی به عنوان برنزه شدن بی خطر وجود ندارد. اشعه UV سولاریوم خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می­دهد. سطوح UV ساطع شده در سولاریوم تا 6 برابر قوی تر از آفتاب ظهر تابستان است. آنها همچنین می­توانند باعث آسیب چشم و آسیب آنی به پوست مانند آفتاب سوختگی، سوزش، قرمزی و تورم شوند.

مضرات سولاریوم همانند آنچه در بالا برای آفتاب گرفتن گفته شد شامل سرطان پوست، آب مروارید یا فوتوکراتیت، لک پوستی و دیگر موارد است. با این تفاوت که تنها از یک جلسه برنزه کردن با سولاریوم تا 75% درصد خطر ابتلا به سرطان ملانوم تا قبل از 35 سالگی را افزایش می­دهد.

بنابر گزارشات صورت گرفته در استرالیا برنزه کردن با سولاریوم در یک سال باعث ایجاد281  مورد جدید ملانوم،43  مورد مرگ ناشی از ملانوما و2572  مورد جدید کارسینوم سلول سنگفرشی شده است.

مدت زمان ماندگاری سولاریوم

طول عمر برنزه بستگی به پوست شما و دفعات بازسازی پوست شما دارد ولی فرقی نمی­کند شما زیر نور طبیعی خورشید برنزه شده باشید و یا در دستگارهای سولار. به طور کلی، انتظار می‌رود که  7 تا 10 روز قبل از اینکه لایه بیرونی پوست شروع به لایه‌برداری طبیعی کند، باقی بماند. برنزه شدن دائمی نیست زیرا پوست به طور طبیعی در طول زمان لایه برداری می­کند و این باعث می­شود پوست برنزه پوسته پوسته شود، سلول­های جدید تشکیل شوند و پوست پیرتر از بین برود.

رابطه ژنتیک و حساسیت به آفتاب

مطالعات مشخص کرده اند که ژن­هایی وجود دارد که حداقل تا حدی مسئول میزان حساسیت ما به آفتاب است و به این سوال پاسخ داده است که چرا برخی از ما بیشتر از دیگران مستعد ابتلا به سرطان پوست هستیم.

به طور مثال هنگامی که پوست خود را بدون محافظ (مانند کرم ضد آفتاب) در معرض اشعه UV خورشید قرار می­دهید، تقریباً بلافاصله در سلول های پوست آسیب به DNA شروع می­شود. اگر نسخه سالمی از ژن مرتبط با مقاومت در برابر اشعه ماوراء بنفش(UVRAG) را داشته باشید، این ژن برای ترمیم هر چه بیشتر آسیب وارد عمل می­شود. این ژن چیزی است که به عنوان سرکوب کننده تومور شناخته می­شود، به این معنی که دقیقاً به توقف سرطان قبل از شروع آن کمک می­کند. افرادی دارای جهش در این ژن، نمی تواند تقریباً به همان اندازه آسیب وارده به DNA آن را ترمیم کنند. بنابراین این افراد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به ملانوم یا سایر سرطان­های پوست هستند.

ژن­های دیگری نیز در ارتباط با حساسیت به آفتاب وجود دارند. به طور مثال ژن MC1R پروتئینی را کد می­کند که نقش مهمی در ایجاد رنگدانه طبیعی در سطح پوست دارد و در سطح سلول­های تولید کننده ملانین قرار دارد و کنترل کننده تولید انواع ملانین در این سلولهاست. در واقع مقادیر نسبی دو رنگدانه یوملانین و فئوملانین در تعیین رنگ مو و پوست افراد و توان برنزه شدن آنها و توان محافظتی پوست در برابر آسیب های ناشی از اشعه ماوراء بنفش (UV) خورشید نقش دارد. ژن IRF4 نیز ژن دیگری است که ارتباط آن با بروز لک های پوستی ناشی از آفتاب و افزایش احتمال سرطان پوست مشخص شده است.

بنابراین با دانستن میزان واکنش و حساسیت بدن شما به آفتاب میتوانید دقیقتر و با آگاهی بیشتری به مراقبت از پوست خود بپردازید. تست پوست و زیبایی مای ژن این اطلاعات و بسیاری دیگر را در اختیار شما قرار می­دهد تا پوستی زیباتر و سالم تر داشته باشید.

خلاصه مقاله

درست است که برنزه شدن این روزها یک ترند به حساب می­آیِد و بسیاری از جوانان به دنبال طلایی کردن رنگ پوست خود هستند اما خطرات زیادی نیز در پی دارد.

عامل اصلی خطرناک بودن برنزه کردن قرار گیری طولانی مدت پوست بدن در مقابل اشعه ماورای بنفش خورشید است. این اشعه باعث ایجاد آسیب های غیر قابل جبران در پوست می­گردد.

یکی از مهمترین مشکلات افزایش احتمال بروز سرطان پوست است. ایجاد آب مروارید، ایجاد لک های پوستی و پیری زودرس پوست نیز از دیگر مضررات برنزه کردن به حساب می­آیند.

هر چند توصیه متخصصان دوری از آفتاب گرفتن و برنزه شدن است اما اگر قصد این کار را دارید بهتر است آگاهانه و با رعایت نکات فنی و اصولی این کار را انجام دهید تا خطرات آن را به حداقل برسانید.

برای برنزه کردن حتما از کرم های ضد آفتاب با SPF30 استفاده کنید. بدن خود را چرب نگهدارید و بیش از 2 تا 3 ساعت در زیر آفتاب نمانید. هیچ وقت بین ساعت 12 تا 15 آفتاب نگیرید و مصرف مواد دارای لیکوپن و بتا کاروتن را فراموش نکنید.

با این حال فراموش نکنید که برخی از افراد از نظر ژنتیکی حساسیت بیشتری به آفتاب دارند. حتی توان برنزه شدن افراد نیز میتواند با یکدیگر متفاوت باشد و این کاملا ژنتیکی است همچنین شما میتوانید با انجام تست پوست و زیبایی مای ژن متوجه حساسیت پوستتان نسبت به آفتاب شوید.

منابع:

https://www.healthline.com/

https://www.fda.gov/

https://www.healthline.com/

https://www.skinvision.com/

https://www.betterhealth.vic.gov.au/

https://www.skincancer.org/

https://medlineplus.gov/

اگر هنوز سوالی دارید به راحتی آن را با ما درمیان بگذارید.

مطالعه بیشتر

سرطان تخمدان زنان جوان
تست ژنتیکی سرطان سینه

سرطان تخمدان در زنان جوان

فهرست مطالب اگرچه ابتلا به سرطان تخمدان در زنان بین سنین ۵۵ تا ۶۳ سال شایع‌تر است، اما این بیماری در زنان جوان‌تر نیز ممکن