آیا مصرف مکمل های غذایی ضرورتی دارد؟

 بر اساس مطالعات علمی ترکیب هر دو دیدگاه می‌تواند بهترین حالت برای بدن باشد. محققان بر این باورند که برای تامین مواد مورد نیاز بدن پیروی از یک رژیم غذایی سالم و غنی از مواد معدنی، اسید های چرب غیر اشباع، سبزیجات و غلات و حبوبات ضروری است و تحت شرایط خاصی از قبیل بارداری، ابتلا به بیماری‌های خاص یا افزایش سن مصرف مکمل‌های معدنی و ویتامین توصیه می‌شود.

متخصصین ژنتیک با انجام آزمایش ژنتیکی تغذیه و سلامتی به شما می گویند که نیاز های مادرزادی شما به ویتامین ها به اندازه ای هست که برای تامین آن ها نصرف مکمل ضروری است یا خیر.

البته استفاده از مکمل‌های معدنی و ویتامین نیز بدون تجویز پزشک به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود؛ برای مثال استفاده از مکمل آهن برای افرادی که دچار کمبود آهن نیستند می‌تواند بسیار مضر باشد و به سیستم قلبی عروقی و مغز آسیب وارد کند. از طرفی دوز بالای ویتامین A می‌تواند ایجاد مسمومیت کند؛ چرا که این ویتامین محلول در چربی است و در بافت‌های بدن ذخیره می شود.

2. بررسی‌های علمی استفاده از مکمل‌ها را در چند مورد توصیه می‌کند، بخوانید:

• بارداری

معمولا در دوران بارداری مواد غذایی لازم از طریق رژیم غذایی به تنهایی تامین نمی‌شود و استفاده از فولیک اسید و امگا ۳ توصیه می‌شود. باید توجه داشت که در این دوران استفاده خودسرانه مکمل به ویژه مکمل‌های حاوی آهن ممنوع است و باید با تایید پزشک باشد. مصرف ویتامین D نیز در این دوران توصیه شده است.

• کودکان و نوجوانان

معمولا ترکیب مکمل‌های معدنی برای کودکان و نوجوانان توصیه می‌شود. مکمل‌ها کمک می‌کنند کودکان رشد جسمی و ذهنی بهتری داشته باشند و از طرفی از بروز عفونت در این گروه سنی جلوگیری می‌کند.

استفاده از ویتامین‌های مختلف در نوزادان نیز با مشورت پزشک توصیه شده است.

• سالمندان

مهمترین گروه سنی برای استفاده از مکمل‌های معدنی و ویتامین افراد سالمند هستند. معمولا جذب مواد غذایی در این گروه به سختی انجام می‌شود و بسته به بیماری‌های شایع این گروه ویتامین‌های مختلفی توصیه می‌شود. ویتامین D و کلسیم مهمترین مواردی هستند که برای حفظ توده استخوانی و جلوگیری از پیشرفت پوکی استخوان و سرطان توصیه می‌شود.

ویتامین D علاوه بر تنظیم مکانیسم‌های مختلف بدن، برای جلوگیری از کاهش حافظه مرتبط با سن بسیار مفید است. مطالعات محققان دانشگاه راتجرز نیوجرسی نشان می‌دهد کاهش توانایی فکری و حافظه در سالمندانی که سطح ویتامین D پایینی دارند، سریعتر از هم سن و سالانی است که سطح ویتامین D نرمالی دارند. از طرفی سطح پایین ویتامین D با کاهش توانایی شناختی و زوال عقل مرتبط است و احتمال ابتلا به آلزایمر را افزایش می‌دهد.

در این مطالعه آمده است حدود ۷۰ تا ۹۰ درصد افرادی که اختلال شناختی دارند، سطح ویتامین D ناکافی دارند.

ویتامین D یک عامل ضروری برای جذب کلسیم بدن، رشد استخوان‌ها، رشد سلول‌ها، عملکرد صحیح عصبی و عضلانی و بهبود سیستم ایمنی بدن است. البته زیاده روی در مصرف این ویتامین نیز خطر بروز سنگ کلیه و حمله قلبی را به دنبال دارد. شیر، حبوبات، ماهی و روغن ماهی، تخم مرغ، آب پرتقال، قارچ، انواع پنیر و خاویار حاوی مقدار زیادی ویتامین D هستند و نورخورشید مهمترین منبع ویتامین D است.

بر اساس تحقیقات انجام گرفته، ویتامین D از بروز سرطان روده بزرگ، افسردگی، مرگ زودرس، سکته مغزی، ام اس و پوکی استخون جلوگیری می‌کند.

یکی دیگر از ویتامین‌های مورد نیاز سالمندان، ویتامین‌های گروه B است. ویتامین‌های B با بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و بیماری‌های عروق محیطی در سالمندان مرتبط است.

ویتامین B۱۲ بخشی از مجموعه ویتامین B است. این گروه از ویتامین‌ها شامل تیامین، نیاسین، ویتامین B۶، فولات و ویتامین B۱۲ هستند.

به گزارش آکادمی تغذیه و رژیم‌های غذایی آمریکا، یکی از مهمترین وظایف ویتامین B در بدن، کمک به سلول‌های بدن برای تولید انرژی است.

کمبود ویتامین B۱۲ یک مشکل شایع در اکثر کشورهاست و در گیاهخواران و زنان باردار بیشتر دیده می‌شود. افراد معمولا کمبود ویتامین B۱۲ را در رژیم غذایی خود احساس نمی‌کنند، زیرا کبد قادر به ذخیره این ویتامین تا ۵ سال است.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دانشکده پزشکی دانشگاه هاروارد، مهمترین عوارض کمبود ویتامین B۱۲ کاهش اشتها، کاهش وزن، احساس خستگی و ضعف، افسردگی، اختلال حافظه و تفکر، احساس بی حسی و سوزن سوزن شدن دست و پا از دست دادن تعادل، زخم دهان و زبان، یبوست و مشکلات گوارشی، زردشدن پوست و کم خونی هستند.

مهمترین راهکار برای دریافت ویتامین B۱۲ کافی، استفاده از مواد غذایی طبیعی است. انواع سبزیجات، میوه تازه و خشک، تخم مرغ، غلات، جگر، نان سبوس دار، نخود فرنگی، انواع ماهی، گوشت بره، گوشت گوساله، شیر و ماست منبع غنی این ویتامین محسوب می‌شوند، ولی چنانچه به دلایلی استفاده از این مواد غذایی مقدور نباشد، مکمل‌های ویتامین B۱۲ تحت نظر پزشک نیز اثربخش است. این مکمل‌ها به سرعت باعث بهبود خلق و خو و تمرکز و افزایش سیستم ایمنی می‌شوند.

برخی تحقیقات نشان می‌دهد که ویتامین B۱۲ باعث کاهش احتمال ابتلا به سرطان سینه، ریه و رحم می‌شود. همچنین تحقیقات نشان می‌دهد که این ویتامین نقش محافظتی در برابر دود سمی تنباکو دارد.

ویتامین B۱۲ در درمان اختلال خواب، بیماری‌های التهابی، انواع آلرژی، ام اس، آسم و برخی بیماری‌های پوستی موثر است. مکمل‌های ویتامین B۱۲ برای جلوگیری از دیابت، پوکی استخوان، بیماری‌های قلبی و عروقی و سکته مغزی به کرات سفارش شده است. ویتامین B۱۲ برای درمان اختلالات خواب موثر است و از بروز اختلالات روانی و آلزایمر جلوگیری می‌کند.

• افرادی که رژیم‌های لاغری دارند

معمولا استفاده از مکمل‌های ویتامین و معدنی در افرادی که رژیم‌های غذایی لاغری دارند ضروری است؛ چرا که ممکن است مواد غذایی کافی در اختیار بدن قرار نگیرد. از طرفی افرادی که به بیماری سلیاک مبتلا هستند نیز گاهی باید از مولتی ویتامین استفاده کنند.

• گروه‌های دیگری که نیازمند مصرف مکمل هستند

افراد مبتلا به بیماری‌های مختلف از جمله انواع سرطان، بیماری‌های گوارشی، دیابت نوع ۲، استرس مزمن و عفونت مزمن نیز باید از انواع مولتی ویتامین استفاده کنند. استفاده از مکمل در افراد سیگاری نیز توصیه شده است.