10 ماده غذایی و دارو برای درمان یبوست + بررسی کامل

دلایل اصلی یبوست دائمی

• شغل نشسته و کم تحرکی در طی روز
• کم بودن فیبر مصرفی (سبزیجات، حبوبات و آجیل)
• نخوردن آب کافی (حداقل 2 لیتر در روز)
• حساسیت های ژنتیکی پنهان مثل حساسیت به گلوتن و لاکتوز (این موارد در آزمایش ژنتیکی تغذیه مای ژن مورد برسی قرار میگیرد)
• بی‌توجهی به احساس نیاز به دستشویی و منظم نبودن برنامه دفع

آیا می‌توان از داروهای ضد یبوست برای لاغری و چربی‌سوزی استفاده کرد؟

خیر، استفاده از داروهای ضدیبوست برای لاغری و چربی‌سوزی به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود و عواقب جدی دارد. وزنی که با مصرف قرص و کپسول‌هایی مانند رولاکس، سیلاکس و کاستورکس از دست می‌دهید آب و املاح بدن است و هیچ اثری در چربی سوزی ندارد بلکه به اختلال و التهاب در روده، تنبلی روده، کم‌آبی بدن، اختلالات الکترولیتی و سایر مشکلات جدی منجر می‌شود.

در اغلب افرادی که پس از انجام آزمایش ژنتیک مای ژن و پیروی از برنامه غذایی و ورزشی تخصصی که توسط متخصصان تغذیه مای ژن تجویز می‌شود، مشکل یبوست با بهبود تغذیه، تنظیم خواب و انجام ورزش مرتب برطرف می‌شود. در موارد نادری که به درمان دارویی نیاز باشد، متخصصان مای ژن معمولاً مکمل‌های فیبر موز (اسفرزه) را توصیه می‌کنند.

یبوست: تشخیص، علت، درمان خانگی و داروها

داروهای حاوی روغن کرچک: کاستورکس، ژلاکس و لاگزاریسین برای یبوست

روغن کرچک، ماده اصلی و مؤثر در داروهای ملینی همچون کاستورکس، یک ملین گیاهی قوی محسوب می‌شود. این روغن در موارد یبوست شدید و حاد یا زمانی که نیاز به تخلیه سریع روده‌ها باشد (مانند قبل از انجام عکس‌برداری روده و…)، بسیار مؤثر است. با این حال، به دلیل خاصیت تحریکی قوی بر روده‌ها، مصرف طولانی‌مدت روغن کرچک و داروهای حاوی آن به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود و ممکن است عوارض جانبی متعددی را به همراه داشته باشد. برای درمان یبوست مزمن، بهتر است از ملین‌های ملایم‌تر و با نظر پزشک استفاده شود.

عوارض جانبی استفاده از کاستورکس، ژلاکس و لاگزاریسین:

• اختلال در عملکرد طبیعی روده: استفاده مکرر از ملین‌های محرک مانند روغن کرچک، می‌تواند باعث عادت روده ها به این ماده ها شود و در نتیجه، روده‌ها برای دفع مدفوع به این داروها وابسته شوند. در مبتلایان به یبوست، مصرف حتی به مدت 8 تا 10 روز، می تواند ایجاد وابستگی نماید.
• ضعف عضلانی روده: استفاده طولانی مدت از ملین‌های محرک، می‌تواند به عضلات روده آسیب رسانده و باعث ضعف آن‌ها شود. این امر باعث می‌شود که روده‌ها قدرت انقباض خود را از دست داده و عمل دفع به خوبی انجام نشود.
• عدم تعادل الکترولیتی: روغن کرچک می‌تواند باعث از دست دادن آب و الکترولیت‌هایی مانند پتاسیم شود. این امر می‌تواند به مشکلات قلبی، عضلانی و عصبی منجر شود.
• تحریک روده: روغن کرچک می‌تواند باعث تحریک و التهاب روده شود که منجر به درد شکم، نفخ و گاز شود.

داروهای حاوی برگ سنا: رولاکس، سی لاکس، سناگل و سنالین برای یبوست

عوارض برگ سنا برای یبوست

برگ سنا به عنوان یک ملین گیاهی، به دلیل تحریک روده‌ها برای دفع مدفوع، در درمان یبوست استفاده می‌شود. اما مصرف آن فقط برای چند روز مجاز است و استفاده بیش از یک هفته از آن می‌تواند عوارض جانبی جدی به دنبال داشته باشد.

عوارض کوتاه مدت رولاکس، سناگل، سنا گراف و سنالین برای یبوست:

• اسهال: شایع‌ترین عارضه برگ سنا است و معمولاً با مصرف بیش از حد یا حساسیت فردی به این گیاه رخ می‌دهد.
• درد شکم: ممکن است پس از مصرف برگ سنا، احساس درد یا گرفتگی در شکم ایجاد شود.
• تهوع و استفراغ: در برخی افراد، برگ سنا می‌تواند باعث تهوع و استفراغ شود.

عوارض طولانی مدت:

• وابستگی به ملین: با استفاده بیش از یک هفته، روده‌ها به برگ سنا عادت کرده و در نتیجه، یبوست مزمن‌تر و شدیدتر شده و قطع مصرف آن دشوارتر خواهد بود.
• آسیب به روده: استفاده طولانی مدت رولاکس، سی لاکس، سناگل و سنالین در یبوست به پوشش روده آسیب رسانده و خطر بیماری‌های التهابی روده را افزایش می‌دهد.
• عدم تعادل الکترولیتی: از دست دادن آب و مواد معدنی مهم و در نتیجه خستگی، ضعف، مشکلات قلبی، عضلانی و عصبی از عوارض مصرف طولانی مدت ملین های حاوی برگ سناست.
• عوارض دیگر: ضعف عضلانی روده، تداخل با داروها و آلرژی از مشکلات دیگر قرص و کپسول و شربت‌های حاوی سناست.

شربت منیزیم هیدروکساید برای درمان یبوست

شربت منیزیم هیدروکساید  یکی از داروهای رایج و ارزان برای درمان یبوست است. این دارو با افزایش آب در روده‌ها، حجم مدفوع را افزایش داده و حرکت روده‌ها را تسهیل می‌کند و دفع را آسان‌تر می‌کند. مصرف شربت هایی مانند لاکسی ژل و مگنی میلک برای چند روز مشکلی ندارد، و برای افرادی ناگهان متوجه شقاق مقعد یا هموروئید می‌شوند توصیه می‌شود، اما مصرف طولانی مدت باعث کاهش جذب منیزیوم، پتاسیم، آهن، کلسیم و روی شود و ضعف عضلانی و مشکلات مختلف ایجاد کند.

بهترین قرص و داروها برای یبوست دائمی و مزمن

یبوست یکی از مشکلاتی است که برای درمان آن حتما باید تغییراتی در سبک زندگی خودتان ایجاد کنید. در بخش بعد به مهمترین نکات درمان یبوست اشاره خواهیم کرد. اما اگر به هر دلیلی مجبور به استفاده از دارو یا قرص و کپسول برای یبوست هستید، خوب است بدانید کم عوارض ترین ضدیبوست‌ها کدامند؟

1. ملین‌های مبتنی بر فیبر مانند سبوس برنج، سبوس جو دوسر و سبوس گندم

فیبر با جذب کردن آب در روده، حجم مدفوع را افزایش داده و باعث احساس سیری می‌شود و در درمان یبوست و پاک سازی روده موثر است.

نکته بسیار مهم: عامل یبوست در بسیاری اوقات حساسیت به گلوتن است و تا زمانی که از حساسیت ژنتیکی به گلوتن را بررسی نکرده اید بهتر است از مصرف ملین حاوی سبوس گندم و جو خودداری کنید. برای بررسی حساسیت به گلوتن می‌توانید آزمایش تغذیه و سلامتی مای ژن را انجام دهید.

2. ملین‌های حاوی پسیلیوم (اسفرزه) مانند پی برن، موسیلیوم و موسیلکس

پوسته دانه اسفرزه با جذب آب و افزایش حجم مدفوع، باعث افزایش حرکات روده و موجب تسهیل عمل دفع و رفع یبوست مزمن می‌شود. همچنین مکمل های پسیلیوم با جذب آب و اشغال بخشی از معده، سبب کاهش اشتها، کاهش کلسترول بد خون و کنترل سطح قند خون نیز می شوند. مصرف آن برای مدت طولانی نیز مشکلی ندارد.

3. ملین‌های گل محمدی مانند رزالاکس و شربت گل محمدی

عصاره گل محمدی از قدیم به عنوان یک ملین استفاده می‌شود. این ماده با افزایش ترشح مایعات به داخل روده سبب نرم شدن مدفوع و جلوگیری از یبوست می‌شود و مصرف آن در دوره بارداری و شیردهی هم مشکلی ندارد.

جایگزین‌های سالم برای درمان یبوست:

اگر از یبوست رنج می‌برید، بهتر است به جای استفاده طولانی مدت از ملین‌های محرک، به دنبال راهکارهای طبیعی و سالم برای درمان آن باشید. برخی از این راهکارها عبارتند از:

• افزایش مصرف فیبر: فیبر به افزایش حجم مدفوع و تسهیل حرکت آن در روده کمک می‌کند. مصرف سبزیجات، حبوبات، آجیل و میوه را افزایش دهید.
• نوشیدن آب کافی: آب به نرم شدن مدفوع و آسان‌تر شدن دفع آن کمک می‌کند.
• فعالیت بدنی منظم: ورزش منظم به تحرک روده‌ها کمک می‌کند. حداقل 3 ساعت در هفته ورزش و تحرک داشته باشید.
• تنظیم ساعت خواب: خواب کافی به بهبود عملکرد روده‌ها کمک می‌کند. خواب عمیق کمتر از 6 ساعت یا بیشتر از 8 ساعت در شب، ممکن است یبوست را تشدید کند.
• توجه به حساسیت‌های ژنتیکی: همانطور که گفته شد حساسیت به گلوتن یکی از دلایل ایجاد یبوست است. همچنین حساسیت به لاکتوز و حساسیت به کافئین (قهوه) از مواردی هستند که در صورت عدم مراعات، یبوست مزمن ایجاد می‌کنند. برای تعیین حساسیت ژنتیکی به لاکتوز، قهوه و گلوتن، لازم است آزمایش ژنتیک تغذیه مای ژن را انجام دهید و بعد از آن تحت نظر متخصص تغذیه برنامه غذایی خود را شروع کنید.

چه زمانی یبوست خطرناک است؟

• اگر دچار یبوست مزمن شده‌اید ( به مدت بیش از دو هفته در دفع مشکل دارید)
• اگر در مدفوع تان خون دیده شده است
• اگر سابقه شخصی یا خانوادگی سرطان روده بزرگ دارید
• اگر یبوست همراه با درد، تهوع یا استفراغ است

در صورت وجود هرکدام از این موارد به فوق تخصص گوارش و کبد مراجعه نمایید. در صورتی که مدت هاست یبوست مزمن دارید، بهترین کار تغییر رژیم غذایی، ورزش و بهبود سبک زندگی است.

تخم کتان، خاکشیر و گلاب و تخم شربتی برای یبوست

تخم شربتی و خاکشیر و درمان یبوست:

از قدیم برای درمان یبوست استفاده می‌شود. خاکشیر و تخم شربتی به دلیل داشتن فیبر، موسیلاژ و آبرسانی به روده، مدفوع را حجیم و نرم می‌کنند. کافی است روزانه یک قاشق چایخوری تخم شربتی یا یک قاشق چایخوری خاکشیر را در یک لیوان بزرگ آب ولرم بریزید و پس از نیم ساعت میل کنید. نکته: مصرف بیش از اندازه برای بدن مضر است.

گلاب و درمان یبوست:

دارای عصاره گل محمدی است و همانطور که گفته شد یک خوراکی ایمن برای درمان یبوست است. روزانه یک قاشق غذاخوری گلاب را با یک لیوان آب ولرم ترجیحا با معده خالی میل کنید.

تخم کتان و درمان یبوست:

به دلیل داشتن فیبر برای یبوست مفید است اما به دلیل اثرات فیتواستروژنی (شبه هورمونی) بهتر است کسانی که کیست تخمدان، کیست سینه و سایر مشکلات هورمونی دارند از مصرف آن خودداری کنند.

چه کسانی باید از استفاده از کاستورکس، ژلاکس و لاگزاریسین خودداری کنند؟

• زنان باردار و شیرده
• کودکان زیر 12 سال
• افرادی که به روغن کرچک یا هر یک از اجزای آن حساسیت دارند
• افرادی که بیماری‌ قلبی، کلیوی یا کبدی دارند
• افرادی که انسداد روده دارند

این افراد به هیچ عنوان نباید بدون نسخه از ملین‌های حاوی روغن کرچک استفاده کنند. به طور کلی قبل از استفاده از هرگونه دارو یا مکمل، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

سخن پایانی

یبوست ممکن است ساده و بی‌اهمیت به نظر برسد، اما می‌تواند ریشه در عوامل مختلفی داشته باشد و در صورت عدم درمان به موقع، عوارض جدی برای سلامتی به همراه داشته باشد، بهترین راه برای درمان یبوست، تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی است. با مصرف کافی فیبر، آب و انجام فعالیت بدنی منظم، می‌توان به راحتی از شر یبوست خلاص شد. ما در مواردی که یبوست مزمن است، حتما باید به پزشک مراجعه کرد تا علت اصلی آن مشخص شود و درمان مناسب تجویز گردد. به یاد داشته باشید که یبوست یک بیماری نیست، بلکه یک علامت است که می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تر در بدن باشد.

تماس با ما 02188920257