آیا استرس و غصه خوردن باعث سرطان می شود؟

همانطور که افلاطون می گوید: درمان بسیاری از بیماری ها برای پزشکان ناشناخته است، زیرا آنها از کل بی اطلاع هستند.
چرا که هرگز نمی توان بخشی را خوب کرد مگر اینکه کل خوب باشد.
امروزه، سلامتی به طور فزاینده ای به عنوان تعادلی میان اجزای مختلف شناخته می شود. این اجزا شامل:

• عوامل فیزیکی و محیطی
• حالات عاطفی و روانی
• عادات غذایی و الگوهای ورزشی

و… هستند. در این میان، نقش استرس به عنوان عامل بروز طیف وسیعی از اختلالات، به خوبی اثبات شده است.
برای مثال، اکنون به طور کلی پذیرفته شده است که استرس در کنار عوامل خطر شناخته شده ای مانند فشار خون بالا، سیگار کشیدن، کلسترول بالا، چاقی و دیابت یک عامل خطر اصلی برای بیماری قلبی و علت اصلی مرگ و میر  به شمار می رود.

نقش استرس در بیماری هایی مانند:

• فشار خون بالا
• زخم معده
• کولیت
• آسم
• سندرم های درد (مانند سردردهای میگرنی، خوشه ای و تنشی؛ کمردرد)
• بیماری های پوستی
• بی خوابی
• و اختلالات روانی مختلف

نیز به اثبات رسیده است.

با وجود این، ارتباط استرس با سرطان هنوز به طور کامل روشن نیست. اما نکته مهم برای بیماران این است که کاهش استرس می تواند به طور قابل توجهی شانس بهبودی را افزایش دهد، کیفیت زندگی آن ها را ارتقا بخشد و فرصتی برای مشارکت بیشتر در روند درمان فراهم کند.
فراموش نکنیم که استرس تنها یکی از عناصر تعادل ذهن و بدن و در نتیجه، تعیین کننده سلامت ماست. سلامتی، مانند رودخانه ای با شاخه های متعدد، به مشارکت و تعادل بسیاری از عوامل دیگر مانند زمینه ژنتیکی، قرار گرفتن در معرض تشعشع و داشتن رژیم غذایی مناسب نیز وابسته است.

استرس دقیقا چیست

بدن در طی تکامل دو واکنش اصلی به تهدیدها داشته است: «جنگ یا فرار»

واکنش جنگ یا گریز طیف وسیعی از تغییرات ذهنی و جسمی را ایجاد می کند. برای مثال، فرض کنید یک حیوان وحشی به انسانی دوران قدیم حمله می‌کند:

1. در درون بدن او غده هیپوفیز تحریک شده که منجر به فعالیت غدد تیروئید و آدرنال می شود

2. و آنها به سرعت خون را با آدرنالین، کورتیزول و سایر هورمون های استرس پر می کنند.

3. کل بدن تحت تاثیر قرار می گیرد یعنی ضربان قلب افزایش می یابد، فشار خون بالا می رود، تنفس سریعتر می شود، ماهیچه های بدن سفت می شوند، قند وارد جریان خون می شود و خون به مغز جریان می یابد.

4. سپس او فرار می‌کند، بعد به تدریج وارد فاز پس از استرس، یعنی آرامش می شود

5. و در نهایت به حالت خنثی و بدون استرس باز می گردد.

با این حال، ماهیت زندگی اجتماعی، این واکنش را در بسیاری از موقعیت ها نامناسب می سازد.
برای مثال، توقف توسط یک افسر پلیس ممکن است همان واکنش جنگ یا فرار را در بدن شروع کند، اما نه می‌توانیم به سرعت از آن فرار کنیم و نه با پلیس بجنگیم! ما مجبوریم این هورمون‌ها و واکنش ها را خفه کنیم. این می تواند منجر به ایجاد استرس مزمن شود که در نتیجه خطر ابتلا به مشکلات سلامتی را افزایش می دهد.

درک اینکه چگونه زندگی مدرن احتمال استرس را بالا می برد، کار سختی نیست:
چون شرایط زندگی شلوغ تر، پر سر و صدا تر و آلوده تر شده؛ سرعت زندگی افزایش یافته؛ رسانه های جمعی دائماً ما را به یاد مرگ، بدبختی‌ها و تهدیدات واقعی یا خیالی اطراف می اندازند؛ منابع اطلاعات تکثیر می شوند و در عین حال گیج کننده تر می شوند.

خبر خوشحال کننده این است که با تغییر نگرش و عادات ایجاد کننده تنش، می توانیم به سمت سلامت بیشتر حرکت کنیم. تحقیقات اخیر در زمینه‌هایی مانند بیوفیدبک و مدیتیشن نشان داده‌اند که می‌توانیم از واکنش‌های استرس خود آگاه شویم و بر آنها تاثیر بگذاریم.

استرس و سرطان

از قدیم الایام، ارتباطی بین استرس و بیماری ها به خصوص سرطان در ذهن مردم نقش بسته است.

شواهد تاریخی نشان می دهد که پزشکان در قرون گذشته به تاثیر منفی استرس بر سلامت و احتمال ابتلا به سرطان توجه داشته اند.

اما علم مدرن چه پاسخی به این سوال که آیا غم و غصه باعث بیماری و سرطان می شود میدهد؟
تحقیقات علمی در این زمینه نتایج متناقضی را به همراه داشته است. برخی مطالعات نشان می دهند که استرس مزمن می تواند با افزایش ترشح هورمون کورتیزول، سیستم ایمنی بدن را ضعیف کرده و زمینه را برای رشد سلول های سرطانی فراهم کند. همچنین، تحقیقات نشان داده که استرس و اضطراب با 6 درصد افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه و سایر سرطان های مرتبط با سیگار کشیدن مرتبط است.

از طرف دیگر، مطالعات باکیفیت و گسترده تر نتوانسته اند ارتباط مستقیمی بین استرس و ابتلا به سرطان را به اثبات برسانند. به عنوان مثال، مطالعه ای بر روی بیش از 100 هزار زن در بریتانیا نشان داد که هیچ ارتباط ثابتی بین استرس و سرطان سینه وجود ندارد!

جهت مطالعه بیشتر: ارتباط سرطان با شاخص های روان

استرس و غصه خوردن به این شکل شما را نابود میکند:

نمی توان نقش غیرقابل انکار استرس در سلامت روان و رفتارهای افراد را نادیده گرفت.
استرس های مداوم می توانند منجر به افسردگی، اضطراب و در نتیجه، انتخاب های ناسالم مانند پرخوری، سیگار کشیدن و مصرف الکل شوند که به طور قطع خطر ابتلا به انواع سرطان را افزایش می دهند.

بنابراین، در حالی که علم هنوز نتوانسته است به طور قطعی نقش استرس را در ابتلا به سرطان مشخص کند، اما شکی نیست که استرس مزمن می تواند به طور غیرمستقیم با تضعیف سیستم ایمنی، تشدید افسردگی و اضطراب و سوق دادن افراد به سمت رفتارهای ناسالم، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.

بیشتر بخوانید : اثر استرس بر اضافه وزن و چاقی

نتیجه مقالات در مورد ارتباط سرطان و غم و غصه:

• ارتباط مستقیمی بین استرس و ابتلا به سرطان به اثبات نرسیده است.
• استرس مزمن می تواند با ضعیف کردن سیستم ایمنی و تشدید افسردگی و اضطراب، به طور غیرمستقیم خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.
• استرس های مداوم می توانند منجر به انتخاب های ناسالم مانند پرخوری، سیگار کشیدن و مصرف الکل شوند که خطر ابتلا به سرطان را به طور قابل توجهی افزایش می دهد.
• مدیریت استرس از طریق روش های سالم مانند ورزش، مدیتیشن و یوگا می تواند به حفظ سلامت روان و جسم و در نتیجه کاهش خطر ابتلا به سرطان کمک کند.

نقش مثبت احساسات در مقابله با سرطان

تحقیقات نشان می‌دهند که احساسات نقش مثبتی در مقابله با سرطان دارند. همانطور که ناامیدی و درماندگی می‌توانند شانس بهبودی را کاهش دهند، روحیه‌ی قوی، امیدواری و مبارزه می‌توانند به نتایج مثبتی منجر شوند. اگر فرو خوردن احساسات و انباشته کردن تنش در درون، منجر به استرس مزمن و خطرناک شود، یادگیری رها کردن این احساسات می‌تواند آن بار و خطر ناشی از آن را کاهش دهد.

این دیدگاه باعث شده تا پزشکان و بیماران زیادی متوجه شوند که رویکرد جامع به سرطان، شامل مقابله با جنبه‌های احساسی و استرس‌زای بیماری است. حتی پزشکانی که نسبت به نقش استرس در ایجاد سرطان تردید دارند، عموما از اراده‌ی زندگی به عنوان عنصری مهم در درمان یاد می‌کنند. ترکیب مشاوره و روش‌های کاهش استرس با درمان‌های پزشکی سنتی، در حال رواج پیدا کردن است.

همانطور که افلاطون گفته است، درمان سرطان در حال حرکت به سمت تمرکز بر کل وجود فرد و نحوه‌ی مشارکت فعال بیمار در روند بهبودی است.

مقابله با استرس

«شناختن بیمار، به مراتب از دانستن نوع بیماریِ او مهم‌تر است.» سر ویلیام اُسلر، پزشک

تحقیقات مختلف، اهمیت نگرش‌ها، احساسات و باورها را در مقابله با استرس آشکار کرده‌اند.

اثر دارونما و تلقین بر بیماری ها و سرطان

شاید باورتان نشود، اما این حقیقت شناخته شده‌ای است که ایمان فرد به درمان و باور به اثربخشی آن، به میزان قابل توجهی شانس موفقیت درمان را افزایش می‌دهد، حتی اگر آن درمان، ارزش درمانی شناخته‌شده‌ای نداشته باشد. در علم پزشکی، این پدیده را «اثر دارونما» می‌نامند و یکی از قدرتمندترین ابزارهای در دست پزشکان است.

به نظر می‌رسد قدرت اثر دارونما تنها به میزان اعتقاد و انتظار مثبت بیمار بستگی داشته باشد همچنین، اگر پزشک نیز به اثربخشی درمان اعتقاد داشته باشد، اثر دارونما قوی‌تر عمل می‌کند.

هرچه درد شدیدتر باشد، اثر دارونما کارآمدتر است. تاثیر این پدیده حتی فراتر از تسکین درد است و می‌تواند روند بیماری را تغییر دهد. برای مثال، دو گروه از بیماران مبتلا به زخم معده، داروی مشابهی دریافت کردند. اما به یک گروه، پزشک با اطمینان گفت که دارو قطعا باعث بهبودی آن‌ها می‌شود، در حالی که به گروه دوم، پرستار گفت که دارو جدید است و اثربخشی آن مشخص نیست. در گروه اول، ۷۰ درصد بیماران بهبود قابل توجهی نشان دادند؛ در حالی که در گروه دوم، تنها ۲۵ درصد بهبود یافتند. تنها تفاوت، ایجاد انتظار مثبت در گروه اول بود.

اینکه چگونه قدرت باور بر بدن تاثیر می‌گذارد، همچنان یک راز باقی مانده است. تحقیقات اخیر نشان می‌دهند که ممکن است دارونما با آزاد کردن مواد مسکن طبیعی بدن، درد را تسکین دهد. اما هرچه که باشد، این واقعیت همچنان پابرجاست: نگرش و باور می‌توانند نقش حیاتی در موفقیت یا شکست هر درمانی داشته باشند.

بیوفیدبک: اثر مشاهده بدن(روشی جدید)

بیوفیدبک یکی دیگر از زمینه‌هایی است که تاثیر ذهن بر بدن را تایید می‌کند. در روش بیوفیدبک، با استفاده از ابزارهای الکترونیکی حساس، فرد می‌تواند فعالیت‌هایی مانند ضربان قلب، امواج مغزی و دمای پوست خود را مشاهده کند.
یافته‌ی شگفت‌انگیز این است که بیمارانی که می‌توانند فعالیت‌های زیستی درونی خود را «ببینند»، به طور کلی می‌توانند یاد بگیرند که آگاهانه روی این فعالیت‌ها تأثیر بگذارند.

مدیتیشن و کاهش استرس

تحقیقات اخیر در مورد مدیتیشن نشان داده است که دوره‌های ساده‌ی آرامش عمیق روزانه می‌توانند تأثیرات مهم و ماندگاری بر روی طیف گسترده‌ای از اختلالات ناشی از استرس داشته باشند. در مای ژن به مراجعانمان توصیه می‌کنیم برای یاد گرفتن مراقبه، کتاب “چگونه مراقبه کنیم” از پما چودرون را بخوانند.

سوالاتی که باید در مقابله با استرس از خود بپرسید

استرس تنها بخشی از یک برنامه‌ی درمانی جامع برای بیماری مانند سرطان است، اما این بخش شاید بیش از هر بخش دیگری تحت تاثیر خود بیمار قرار دارد.

اگر می‌خواهید رویکرد خود را نسبت به زندگی تغییر دهید، باید سوالات کلیدی زیر را از خود بپرسید:

• از زندگی چه می‌خواهم؟
• چه چیزهایی برایم مهم هستند؟
• اولویت‌های من چه هستند و سلامتی و شادی خودم تا به حال در کجای این لیست قرار داشته‌اند؟
• چه عادات مزمنی دارم که ممکن است به ابتلا به این بیماری کمک کرده باشند؟ آیا ارزش مردن دارند؟
• چه اقدامات واقع‌بینانه‌ای می‌توانم برای تغییر انجام دهم؟

پاسخ دادن به این سوالات ممکن است نیازمند مشارکت روان شناس، متخصص، خانواده، تعدادی از دوستان نزدیک و شاید یک گروه حمایتی باشد. برقراری اولویت‌های جدید و ایجاد راه‌های واقع‌بینانه برای رسیدن به آن‌ها، نیازمند زمان، ارتباط و خودتحلیل صادقانه است.

چگونه خطر ابتلا به سرطان را به صورت عملی کاهش دهیم؟

• وضعیت ژنتیکی خود را بررسی کنید: اگر در خانواده شما سابقه ابتلا به سرطان، به خصوص سرطان پستان، پروستات، تخمدان، پانکراس و روده بزرگ وجود دارد، حتما برای مشاوره ژنتیک اقدام کنید چون ممکن است نیاز به داروها یا اقدامات خاص داشته باشید.برای مشاوره ژنتیک تلفنی رایگان در آزمایشگاه ژنتیک دکتر زینلی (مای ژن)، با شماره 021-88920257 تماس بگیرید.
• رژیم غذایی اختصاصی داشته باشید: هر فرد با توجه به حساسیت های ژنتیکی خود و نیاز های ژنتیکی که دارد، نیازمند یک برنامه کامل و اختصاصی است که همیشه آن را رعایت کند و لازم نباشد که همیشه در رژیم باشد.
  کلینیک مای ژن با انجام آزمایش ژنتیکی تغذیه مای ژن و با بررسی دقیق این موارد و ارائه گزارش کامل به شما، و پس از آن برنامه ریزی دقیق توسط متخصصین ژنتیک و تغذیه تابحال برای بیش از 10 هزار نفر برنامه غذایی اختصاصی تنظیم کرده و بازخورد های بسیار خوبی دریافت کرده است.
  
• به طور منظم ورزش کنید: فعالیت بدنی منظم به کاهش وزن و بهبود سلامت کلی کمک می‌کند که می‌تواند خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها را کاهش دهد. (بهتر است تحت نظر یک متخصص تغذیه و یک مربی فیزیولوژی باشید در این راستا میتوانید به مای ژن مراجعه کنید)

اطلاعات بیشتر در مورد آزمایش ژنتیکی تغذیه
اطلاعات بیشتر در مورد آزمایش ژنتیکی ورزش

• سیگار نکشید: سیگار کشیدن یکی از قابل پیشگیری‌ترین عوامل خطرزای سرطان است.
• از کرم ضد آفتاب استفاده کنید: محافظت از پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش خورشید با استفاده از کرم ضد آفتاب با SPF 30 یا بالاتر، خطر ابتلا به سرطان پوست را کاهش می‌دهد.
• غربالگری‌های منظم سرطان را انجام دهید: با پزشک خود در مورد انواع غربالگری‌های سرطان که برای شما مناسب است مشورت کنید. غربالگری زودهنگام می‌تواند به تشخیص سرطان در مراحل اولیه که درمان آن راحت‌تر است، کمک کند.
• از رفتارهای پرخطر خودداری کنید: برخی از عفونت‌ها می‌توانند خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها را افزایش دهند. برای کاهش این خطر، واکسن‌های توصیه شده را بزنید و شیوه‌های بهداشتی مناسب را رعایت کنید.

یک تمرین ساده و اثربخش برای آرامش

• در یک جای ساکت و راحت دراز بکشید. دست‌هایتان را در کنار خود قرار دهید و پاهایتان را روی هم نیندازید. کمی عضلات خود را بکشید و شل کنید تا احساس آرامش بیشتری کنید. سپس چشمان خود را به آرامی ببندید.
• نفس عمیق و آهسته‌ای از طریق بینی بکشید، احساس کنید که ریه‌هایتان پر می‌شوند و شکمتان باد می‌کند. وقتی ریه‌هایتان پر شد، هوا را فقط یک ثانیه نگه دارید، سپس به آرامی هوا را بیرون دهید، احساس کنید که کل بدنتان رها می‌شود.
• وقتی احساس کردید هوا را کامل بیرون داده‌اید، به آرامی نفس عمیق و نرم دیگری بکشید، احساس کنید که در حال پر شدن هستید، یک ثانیه نفس را نگه دارید، سپس به آرامی آن را رها کنید و احساس کنید که حتی بیشتر آرام می‌گیرید. اجازه دهید بازدم طولانی‌تر از دم باشد و واقعاً رها شوید.
• درگیر و غرق در گوش دادن به نفس خود و احساس رها شدن بدنتان شوید. این کار را چند نفس دیگر انجام دهید و سپس به طور طبیعی نفس بکشید، بدون اینکه سعی کنید نفس‌های عمیق بکشید
• حالا توجه خود را به انگشتان پایتان معطوف کنید. به آرامی و ملایمت عضلات انگشتان پایتان را منقبض کنید، سپس انگشتان پا را رها کنید و حس کنید چقدر پاهایتان ریلکس هستند.
• این چرخه انقباض و رهاسازی را بالاتر ببرید- ساق پاها، ران‌ها، باسن، شکم، پشت، شانه‌ها، بازوها، گردن، فک، چشم‌ها، پیشانی و پوست سر. همانطور که در تنفس خود غرق شدید، در احساس و لذت بردن از احساساتی که با رهاسازی مستقیم تمام عضلات خود ایجاد می‌کنید، غرق شوید.
• در نهایت قبل از باز کردن چشمان، سفری کوتاه در اطراف بدن خود داشته باشید و آرامش عمیق‌تر را تجربه کنید. نفس عمیق دیگری بکشید و به آرامی چشمان خود را باز کنید.

منابع:

https://www.medicalnewstoday.com/articles/does-depression-and-anxiety-increase-cancer-risk

 https://www.wcrf.org/could-stress-be-the-new-obesity-in-terms-of-cancer-risk/

https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/causes-of-cancer/cancer-myths/can-stress-cause-cancer

https://med.stanford.edu/survivingcancer/cancer-and-stress/stress-and-cancer.html

https://www.mdanderson.org/publications/focused-on-health/how-stress-affects-cancer-risk.h21-1589046.html