بهترین توصیه‌های تغذیه‌ ای و مکمل‌ ها برای زنان مبتلا به کیست پستان

راهنمایی علمی بر اساس نوع کیست سینه+ پاسخ به سوالات

کیست‌های سینه معمولاً در زنان بین ۳۵ تا ۵۰ سال دیده می‌شوند و اغلب بخشی از تغییرات فیبروکیستیک محسوب می‌شوند. اگرچه معمولاً خوش‌خیم هستند، اما می‌توانند باعث درد، تورم یا نگرانی شوند. شناخت نقش تغذیه و مکمل‌ها در سلامت بافت پستان می‌تواند به کاهش علائم و پیشگیری از عود کمک کند.

در این راهنمای علمی، به بررسی استراتژی‌های تغذیه‌ای بر اساس نوع کیست می‌پردازیم، و به‌طور ویژه دو موضوع جنجالی یعنی سویا و قهوه را در زمینه‌ی سلامت پستان بررسی می‌کنیم.

شناخت انواع کیست پستان

پیش از بررسی رژیم غذایی مناسب، بهتر است ابتدا با انواع مختلف کیست‌های سینه و ویژگی‌های آن‌ها آشنا شویم:

کیست ساده: کیسه‌ای پر از مایع، گرد یا بیضی‌شکل و کاملاً خوش‌ خیم است.
کیست کمپلکس (پیچیده): دارای دیواره یا مواد داخلی، نیازمند بررسی دقیق‌تر و تصویربرداری است.
تغییرات فیبروکیستیک: حالت شایع‌تری که با کیست‌های زیاد، سفتی و درد متناوب پستان همراه است.
کیست داخل مجرایی: معمولاً نزدیک نوک پستان و در ارتباط با گشادشدگی مجرا یا پاپیلوم است.
کیست چربی (نکروز چربی): معمولاً پس از ضربه یا جراحی ایجاد می‌شود و حاوی چربی است.

هر نوع کیست ویژگی‌های خاص خود را دارد، اما بسیاری از آن‌ها به رویکردهای تغذیه‌ای مشترکی پاسخ می‌دهند. این رویکردها معمولاً بر تعادل هورمونی، کاهش التهاب و بهبود سلامت بافت پستان تمرکز دارند.

اصول کلی: اگر کیست سینه داشتیم چی بخوریم و چی نخوریم

7 توصیه‌ برای همه کسانی که کیست در پستان دارند:

افزایش فیبر دریافتی: میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل سرشار از فیبر هستند و به بهبود عملکرد روده کمک می‌کنند، این موضوع باعث دفع بهتر استروژن و کاهش تجمع آن در بدن می‌شود.

مصرف چربی‌های سالم: منابعی مانند روغن زیتون، بذر کتان، گردو و ماهی‌های چرب سرشار از امگا-۳ هستند که خواص ضدالتهابی دارند. دریافت کافی این چربی‌های مفید می‌تواند به کاهش التهاب و تسکین علائم مرتبط با کیست‌های سینه کمک کند.
کاهش نمک و سدیم مصرفی: غذاهای کنسروی، پروسس‌شده و شور می‌توانند باعث احتباس مایعات در بدن شوند. کاهش مصرف این مواد به کم شدن ورم پستان و احساس ناراحتی ناشی از آن کمک می‌کند.
کاهش یا پرهیز از الکل: مصرف الکل می‌تواند سطح استروژن را در بدن افزایش دهد و با بالا بردن تراکم بافت پستان، احتمال بروز یا تشدید کیست‌ها را بیشتر کند. بنابراین، حذف یا حداقل محدود کردن آن از رژیم غذایی توصیه می‌شود.
کاهش مصرف چربی‌های اشباع شده: مصرف زیاد گوشت قرمز، روغن حیوانی، کره، خامه و نارگیل می‌تواند سطح استروژن را در بدن افزایش دهد. این موضوع ممکن است به تشدید علائم کیست‌های سینه و افزایش حساسیت پستان منجر شود.
کاهش چربی‌های التهاب زا: مصرف روغن‌هایی مانند آفتابگردان و ذرت، شیرینی‌جات، غذاهای سرخ‌کردنی، فست‌فودها و تنقلات بسته‌بندی‌شده، می‌تواند موجب افزایش التهاب در بدن شود. برای حفاظت از سلامت بافت پستان، بهتر است مصرف این مواد تا حد ممکن کاهش یابد.
مصرف تخم کتان: تنها یک قاشق غذاخوری تخم کتان در روز می‌تواند به تنظیم هورمون‌ها کمک کرده و اسیدهای چرب امگا-۳ مورد نیاز بدن را تأمین کند. این دانه کوچک تأثیر قابل ‌توجهی در کاهش التهاب و بهبود سلامت پستان دارد.

راهنمای تغذیه و مکمل بر اساس نوع کیست

نکته مهم: قبل از مصرف هر نوع مکمل، باید با پزشک متخصص مشورت کنید. این راهنما بر اساس مطالعات علمی تنظیم شده است و ملاحظات هر شخص ممکن است متفاوت باشد.

۱. کیست‌های ساده

مواد غذایی مفید:

کلمی جات(مثل گل کلم، بروکلی)
تخم کتان (حداکثر یک قاشق غذاخوری در روز)
غلات کامل(حبوبات، برنج قهوه ای،نان سبوس دار)

مکمل‌های مفید:

ویتامین B6: کاهش علائم ناشی از غلبه استروژن و حساسیت سینه‌ها (۵۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم در روز)
روغن گل مغربی (Evening Primrose Oil): سرشار از GLA برای کاهش درد سینه و احتباس مایعات (۱۰۰۰ میلی‌گرم در روز)
منیزیم: کاهش احتباس آب و درد پیش از قاعدگی (۲۰۰ تا ۴۰۰ میلی‌گرم در روز)
ید (در صورت کمبود): پشتیبانی از بافت طبیعی پستان (۱۵۰ تا ۳۰۰ میکروگرم در روز، با مشورت پزشک)

۲. کیست‌های پیچیده

مواد غذایی مفید:

غذاهای ضدالتهاب (زردچوبه، زنجبیل، انواع توت، ماهی‌)

مکمل‌های مفید:

امگا ۳ (روغن ماهی): کاهش التهاب و پشتیبانی از سیستم ایمنی( 1 گرم در روز)
کورکومین (زردچوبه): خواص ضدالتهابی و ضدتکثیر سلولی (40 میلیگرم نانوکورکومین)
عصاره چای سبز (EGCG): آنتی‌اکسیدان قوی با اثرات محافظتی بر بافت پستان (۴۰۰ میلی‌گرم در روز)
ویتامین D3: تقویت سیستم ایمنی و کاهش رشد غیرطبیعی سلول‌ها (۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ واحد در روز، بسته به ژنتیک. در آزمایش تغذیه مای ژن این مورد برسی می شود.)

بیشتر بخوانید: همه چیز در مورد ویتامین دی یا همان ویتامین نور خورشید

۳. تغییرات فیبروکیستیک پستان

مواد غذایی مفید:

سبزیجات برگ‌دار (اسفناج، کاهو، کلم‌برگ، برگ چغندر، ریحان)
مغزها (گردو، بادام، فندق، پسته)
دانه‌ها (تخم کتان، تخم چیا، دانه کنجد، تخم کدو)
منابع منیزیم (بادام، اسفناج، آووکادو، شکلات تلخ، حبوبات مانند لوبیا چیتی و عدس)

مکمل‌های مفید:

ویتامین E: کاهش درد و ناراحتی پستان (۴۰۰ واحد بین‌المللی در روز)
ان استیل ‌سیستئین (NAC): پشتیبانی از سم‌زدایی و سلامت بافت مجاری (۶۰۰ تا ۱۲۰۰ میلی‌گرم در روز)
ید (در صورت کمبود): کاهش ندول‌های فیبروکیستیک (۱۵۰ تا ۳۰۰ میکروگرم تا ۳ میلی‌گرم در صورت لزوم، با نظارت پزشک)
گیاه پنج‌انگشت (ویتاگنوس): تنظیم هورمون‌ها، به‌ویژه پرولاکتین (۲۰ تا ۴۰ میلی‌گرم عصاره استاندارد روزانه)

۴. کیست‌های داخل مجاری (Intraductal Cysts)

مواد غذایی مفید:

تمرکز بر آنتی‌اکسیدان‌ها (میوه‌های رنگی، سبزیجات برگ‌سبز)

مکمل‌های مفید:

ان استیل ‌سیستئین (NAC): پشتیبانی از سم‌زدایی و سلامت بافت مجاری (۶۰۰ تا ۱۲۰۰ میلی‌گرم در روز).
عصاره چای سبز: کاهش التهاب و استروژن اضافی در مجاری (۴۰۰ تا ۸۰۰ میلی‌گرم در روز).
پروبیوتیک‌ها: به‌ویژه گونه‌های Lactobacillus reuteri و L. rhamnosus برای تقویت سیستم ایمنی

۵. کیست‌های روغنی و نکروز چربی (Fat Necrosis)

مواد غذایی مفید:

چربی‌های سالم
غذاهای آنتی‌اکسیدانی

مکمل‌های مفید:

بروملین: آنزیم ضد التهاب که به ترمیم بافت کمک می‌کند (۵۰۰ میلی‌گرم در روز، بین وعده‌های غذایی)
کورکومین: کاهش التهاب و تسریع بهبود بافت (40 میلی‌گرم نانوکورکومین در روز)
ویتامین E: خاصیت آنتی‌اکسیدانی و کمک به بهبود بافت (۴۰۰ واحد بین‌المللی در روز)
ویتامین C: تقویت کلاژن‌سازی و ترمیم بافت (۵۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی‌گرم در روز)

آیا مصرف شکلات برای کیست سینه مضر است؟

شواهد محکمی وجود ندارد که نشان دهد شکلات مستقیماً باعث ایجاد یا بزرگ شدن کیست‌های سینه می‌شود. با این حال، از آنجا که شکلات حاوی کافئین و تئوبرومین (دو مادهٔ محرک) است، در بسیاری از خانم‌هایی که سینهٔ فیبروکیستیک یا دردهای مرتبط با کیست دارند، کاهش مصرف شکلات به کاهش حساسیت و تورم سینه کمک کرده است.
بهترین کار این است که به‌مدت ۳ ماه مصرف شکلات را قطع کنید و در این مدت به تغییرات میزان درد یا تورم کیست‌ها توجه داشته باشید.

مصرف سویا برای کیست‌های پستان مفید است یا مضر؟

برخلاف نگرانی‌های قدیمی، مطالعات جدید نشان می‌دهند که مصرف مقدار کمی دانهٔ سویای کامل به‌صورت خوراکی نه‌ تنها خطرناک نیست، بلکه ممکن است به تعادل هورمونی کمک کرده و نوسانات استروژنی را کاهش دهد.
با این حال، مصرف مکمل سویا یا استفادهٔ مداوم و روزانه از شیر سویا ممکن است خطرناک باشد و حتماً نیاز به مشورت با پزشک دارد.

مصرف قهوه، چای و نوشابه برای کیست سینه خوب است یا بد؟

ممکن است پاسخ های ضد و نقیضی در این باره بشنوید، اما بسیاری از پزشکان متخصص و انجمن‌های بالینی (مانند انجمن سرطان کانادا) توصیه می‌کنند خانم‌هایی که سینه فیبروکیستیک، بافت سینه متراکم یا کیست سینه دارند از مصرف قهوه و نوشابه کاملا پرهیز کرده و مصرف چای را کاهش دهند. قهوه بدون کافئین و دمنوش های گیاهی مانند چای سیب و به انتخاب‌های مطمئن تری در این زمینه هستند. البته حساسیت ژنتیکی به کافئین هم می‌تواند در این مورد تعیین کننده باشد.(حساسیت به کافئین در آزمایش ژنتیکی تغذیه مای ژن برسی می شود.)

پیشنهاد بالینی رایج آن است که به‌طور آزمایشی به مدت 3 ماه مصرف کافئین را قطع کرده یا بسیار کم کنید و سپس به پزشک مراجعه کنید. تا با معاینه یا سونوگرافی روند بهبود بررسی شود.

آیا می‌توان از کیست سینه پیشگیری کرد؟

نمی‌توان به‌طور کامل از تشکیل کیست‌های سینه جلوگیری کرد، زیرا این وضعیت عمدتاً تحت تأثیر تغییرات هورمونی قرار دارد.
با این حال، مدیریت نوسانات هورمونی از طریق ورزش منظم، کاهش استرس، تغذیه مناسب (با در نظر گرفتن حساسیت های ژنتیکی مثل حساسیت به کافئین) و مشورت با پزشک پیش از شروع درمان‌های هورمونی، می‌تواند نقش مؤثری در کنترل علائم و کاهش احتمال عود داشته باشد. حساسیت های ژنتیکی از جمله حساسیت به کافئین در آزمایش تغذیه مای ژن برسی می شوند.

شکر و شیرینی چه تاثیری بر ایجاد کیست سینه دارد؟

مصرف زیاد شکر ممکن است باعث افزایش التهاب و تکثیر سلولی در بافت‌های سینه شود، که به‌نوبهٔ خود می‌تواند منجر به تراکم بیشتر پستان گردد.
برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف بالای شکر با افزایش تراکم بافت سینه مرتبط است؛ موضوعی که ممکن است خطر تشکیل کیست‌ها را بالا ببرد. بنابراین، کاهش مصرف شکر و انتخاب رژیم غذایی متعادل می‌تواند تصمیمی هوشمندانه برای سلامت پستان باشد.

چه نوع کیست هایی نیاز به دقت و پیگیری بیشتر دارند؟

در افرادی که سابقه خانوادگی سرطان پستان یا تخمدان دارند، وجود کیست‌های پیچیده یا سینهٔ فیبروکیستیک نیازمند پیگیری و ارزیابی دقیق‌تری است؛ چرا که احتمال بدخیمی بیشتر بوده یا ممکن است نشانه‌ای از یک سرطان پنهان باشد.
این ضایعات، به‌ویژه اگر در تصویربرداری دارای حاشیه‌های نامنظم، سپتاسیون (دیواره داخلی) یا عروق خونی باشند، باید از طریق سونوگرافی، MRI یا بیوپسی بررسی شوند.

با توجه به افزایش خطر ابتلا در افرادی که سابقه خانوادگی سرطان سینه دارند، به‌ویژه اگر موارد ابتلا در سنین پایین یا در چند عضو خانواده دیده شده باشد انجام مشاوره ژنتیک و آزمایش برای شناسایی سندرم‌های سرطان ارثی، مانند BRCA1، BRCA2 یا سایر جهش‌های ژنی مرتبط، ممکن است توصیه شود. (این آزمایشات در مای ژن انجام می شود)
شناسایی این استعداد ژنتیکی می‌تواند بر دفعات غربالگری، نوع روش‌های تصویربرداری و انتخاب استراتژی‌های پیشگیری تأثیر مهمی بگذارد.
اگر نگرانی خاصی در این زمینه دارید، مشورت با یک متخصص ژنتیک یا انکولوژی می‌تواند به تصمیم‌گیری آگاهانه و مناسب کمک کند. شما می توانید از خدمات مشاوره ژنتیک مای ژن نیز استفاده کنید.

جمع‌بندی: تغذیه هدفمند و تصمیم‌گیری آگاهانه در مدیریت کیست پستان

رژیم غذایی و مکمل‌ها می‌توانند نقش مهمی در بهبود سلامت پستان و کاهش علائم مرتبط با کیست‌ها ایفا کنند، به‌ویژه زمانی که بر اساس نوع کیست به‌طور هدفمند انتخاب شوند.
مصرف متعادل سویا از منابع طبیعی کاملاً ایمن است، و کاهش مصرف کافئین نیز برای برخی زنان می‌تواند تأثیر مثبتی داشته باشد.
با این حال، واکنش هر فرد به هر ماده غذایی متفاوت است. بنابراین، پیش از مصرف مکمل‌ها یا ایجاد تغییرات اساسی در رژیم غذایی، مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه ضروری است خصوصاً در صورت وجود مشکلات هورمونی، اختلالات تیروئید یا دردهای مداوم پستان.

اگر آزمایش تغذیه و سلامتی مای‌ژن را انجام داده‌اید یا قصد انجام آن را دارید، خیالتان راحت باشد: متخصص تغذیه با استفاده از اطلاعات ژنتیکی و بالینی شما، دقیق‌ترین رژیم غذایی و مکمل‌های مناسب را برای بهبود وضعیت کیست‌ها تنظیم خواهد کرد.

منابع:

https://cancer.ca/en/cancer-information/cancer-types/breast/what-is-breast-cancer/non-cancerous-conditions/fibrocystic-changes

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/fibrocystic-breasts/diagnosis-treatment/drc-20350442

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC580839

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/fibrocystic-breasts/care-at-mayo-clinic/mac-20350446/