چقدر از شخصیت شما به ژنتیک بستگی دارد؟

رفتار و شخصیت ما بیشتر به پدر شبیه است یا مادر؟ کدام ویژگی اخلاقی و شخصیتی ما به ژنتیک ما مرتبط است؟

چقدر از هویت، خصوصیت ها، رفتارها و ویژگی های روانی ما به خاطر ژنتیک است؟

از نظر علمی می دانیم که آنچه امروز هستیم، تحت تاثیر عوامل زیادی از جمله ژنتیک، تجربیات دوران کودکی و شرایطی که در طول زندگی با آنها مواجه شده‌ایم، تعریف می شود. با رشد ما، ویژگی های شخصیتی که پرورش می دهیم و توسعه می بخشیم، نحوه رفتار و تعامل ما با دیگران را تعیین می کند.

موقعیت ها و تجربیاتی که در طول زندگی در معرض آن ها قرار می گیرید (از جمله تربیت شما) بدون شک بر نوع شخصیتی که خواهید داشت تاثیر دارد. با این حال، به نظر می رسد برخی از ویژگی های شخصیتی به طور مستقیم تحت تأثیر DNA ما قرار دارند. مثلا ژن‌ها حتی می‌توانند تمایلات اولیه ما را شکل دهند که خود بر تجربیات بعدی اثر دارد: مثلاً برخی افراد به طور ژنتیکی برون‌گراتر و برخی دیگر درون‌گرا هستند و همین ویژگی باعث می‌شود در مدرسه و خانواده اتفاقات متفاوتی را تجربه کنند.

یکی از خدمات مجموعه مای ژن انجام آزمایش ژنتیکی شخصیت شناسی است. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد تست شخصیت و روانشناسی مای ژن کلیک کنید.

چه چیزی شخصیت ما را می سازد؟

شخصیت ما حاصل تعامل پیچیده ای از این عوامل است. هر فرد با توجه به این عوامل، منحصر به فرد می شود.

عوامل موثر بر شخصیت	توضیح
ژنتیک	برخی از ویژگی های شخصیتی ما، مانند درون‌گرایی یا برون‌گرایی، تمایل به احساسات مثبت یا منفی، و حتی میزان اضطراب ما، می‌توانند تا حدودی به ژن‌هایمان مرتبط باشند.
محیط	محیطی که در آن بزرگ می‌شویم، از خانواده و دوستان گرفته تا فرهنگ و جامعه، نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری شخصیت ما دارد.
تجربیات زندگی	تجربیات زندگی، از جمله موفقیت‌ها و شکست‌ها، روابط، و رویدادهای مهم زندگی، بر شکل‌گیری شخصیت ما تاثیر می‌گذارند.
عوامل روانشناختی	فرایندهای روانشناختی مانند یادگیری، حافظه، و تفکر نیز در شکل‌گیری شخصیت نقش دارند.

نقش ژنتیک در شخصیت ما چیست؟

اگرچه ژن ها می توانند به طور قابل توجهی بر شخصیت ما تاثیر بگذارند، اما ویژگی های شخصیتی ما ثابت نیستند. مطالعات نشان داده اند که این ویژگی ها می توانند با گذشت زمان تکامل یابند. با افزایش سن و تجربه، اغلب برای به حداقل رساندن صفات منفی و شکل دادن به شخصیت خود بر اساس باورها و ارزش هایمان تلاش می کنیم.

هنوز تعداد دقیق ویژگی های شخصیتی مشخص نیست، اما بسیاری از متخصصان از مدل “پنج ویژگی اصلی” برای تعیین شخصیت استفاده می کنند. این مدل پنج نوع اصلی شخصیت را بر اساس پنج بعد گسترده بررسی می کند و نشان می دهد که هر ویژگی طیفی است. افراد سطوح مختلفی از این ویژگی ها را دارند.

پنج ویژگی اصلی شخصیت

مدل پنج ویژگی بزرگ، پنج ویژگی اصلی شخصیت را به شرح زیر شناسایی می کند:

توافق پذیری (Agreeableness): این ویژگی اغلب با مهربانی، اعتماد، نوع دوستی، عاطفه، پرهیز از درگیری و توانایی برقراری تعامل مثبت با دیگران تعریف می شود.
برونگرایی (Extroversion): اعتماد به نفس، پرحرفی، اجتماعی بودن، برون گرا بودن و گاهی اوقات هیجان پذیری، همه اجزای برونگرایی هستند.
وظیفه شناسی (Conscientiousness): این ویژگی شخصیتی با سطوح بالای تفکر، ذهن آگاهی و توانایی تعیین و دستیابی به اهداف تعریف می شود.
گشودگی ذهن (Openness): خلاقیت و توانایی پذیرش دیدگاه های مختلف و تمایل به امتحان چیزهای جدید یا خارج شدن از منطقه امن خود داشتن را شامل می‌شود.
روان رنجوری (Neuroticism): این ویژگی که اغلب به عنوان یک ویژگی شخصیتی منفی در نظر گرفته می شود، با منفی گرایی، حساسیت زیاد به تنش های محیطی، ناپایداری عاطفی، اضطراب، نگرانی همیشگی و بدخلقی تعریف می شود.

انسان ها ترکیبی از این ویژگی ها را با درجات مختلف دارند. مثلا یک فرد برونگرا ممکن است توافق پذیی و برون گرایی زیادی داشته باشد.

آیا شخصیت ارثی است؟ ژن‌ها چگونه شخصیت را شکل می‌دهند؟

طبق مطالعات معتبر بر روی دوقلوها، تقریباً 30 تا 60 درصد از کل شخصیت انسان ممکن است به ژنتیک مربوط باشد. با این حال، این مسئله همچنان بخش قابل توجهی از شخصیت شما را باقی می‌گذارد که می‌تواند تحت تأثیر محیط قرار گیرد.

مطالعه دوقلوهای مینه‌سوتا، بینشی عالی در مورد نقش ژنتیک و محیط در شکل‌گیری ویژگی‌های شخصیتی ما ارائه می‌دهد. این مطالعه نشان داد که دوقلوهای همسان حتی زمانی که در محیط‌های متفاوتی بزرگ شده باشند، حدود 50 درصد از ویژگی‌های شخصیتی شان باهم یکسان است. دوقلوهای غیر همسان به طور معمول 20% ویژگی‌های شخصیتی یکسان دارند. این مطالعه همچنین نشان داد که تفاوت در ضریب هوشی (IQ) بین افراد حدود 70% به دلیل کدهای ژنتیکی است، در حالی که 30 درصد باقیمانده به عوامل محیطی مرتبط است.

مطالعات مربوط به تاثیر ژنتیک بر شخصیت به خلق و خو هم اشاره دارد. کودکان در خلق و خوی خود نشانه‌های اولیه ویژگی‌های شخصیتی خود را نشان می‌دهند که نحوه تعامل آنها با محیط و افراد دیگر را تعریف می‌کند. خلق و خو به شدت تحت تأثیر صفاتی است که با آنها به دنیا می‌آییم و می‌تواند بر رشد و پیشرفت افراد تاثیر بگذارد. مثلا کودکی با خلق و خوی آسان گیر ممکن است آزادتر و موافق‌تر باشد و تمایل بیشتری به امتحان چیزهای جدید داشته باشد که می‌تواند منجر به شخصیتی برون‌گراتر شود.

طبیعت در برابر پرورش: کدام مهمتر است؟

با بررسی پنج عامل اصلی شخصیت که پیش از این گفته شد، محققان تعامل بین DNA ما و برخی از اجزای کلیدی شخصیت را روشن کرده‌اند.

ویژگی‌های شخصیتی ارثی:

میزان توجه و تمرکز و حواس‌پرتی: توانایی ما برای تمرکز روی موضوعات خاص ممکن است به شدت تحت تاثیر ژنتیک باشد. افرادی که بیشتر حواسشان پرت می‌شود، و همچنین کسانی که شرایطی مانند اختلال نقص توجه (ADHD) دارند، اغلب این ویژگی‌ها را از طریق ژن‌های خود منتقل می‌کنند.
توانایی رهبری: برون‌گرایی یکی از شایع‌ترین ویژگی‌های تحت تاثیر ژنتیک است، اگرچه با گذشت زمان نیز قابل پرورش است. افراد برون‌گرا همچنین به طور بالقوه احتمال بیشتری برای نشان دادن مهارت‌های رهبری قوی دارند. در این مطالعه، محققان دریافتند که یک ژنوتیپ خاص (ترکیب ژنتیکی) اغلب با ویژگی‌های رهبری و برون‌گرایی مرتبط است. (مانند ژن HTR2A)
احتمال افسردگی: مطالعات نشان داده‌اند که افسردگی تا حد زیادی وراثتی و ژنتیکی است، به این معنی که اگر فردی در خانواده‌اش سابقه افسردگی داشته باشد، احتمال ابتلای او به این بیماری بیشتر است. از طرفی به دلیل تعامل ژن و محیط، ژن ‌ها می‌توانند بر نحوه‌ی واکنش افراد به استرس‌های محیطی تأثیر بگذارند و احتمال ابتلا به افسردگی را افزایش دهند.
رضایت از ازدواج و فرزندپروری: مطالعات نشان داده‌اند افرادی که دارای تغییرات خاصی در ژن OXTR هستند، احتمال بیشتری دارد که از سطح رضایت زناشویی بالاتری برخوردار باشند و پیوند قوی‌تری با همسران خود داشته باشند. این افراد ممکن است بیشتر به روابط بلندمدت اولویت دهند و از بزرگ کردن فرزندان بیشتر لذت ببرند.
ثبات عاطفی: مطالعات نشان می‌دهند که بخشی از تفاوت‌های بین افراد در ثبات عاطفی، به ژن‌های آن‌ها مربوط می‌شود. این بدان معنا است که بخشی از ویژگی‌هایی که باعث می‌شود برخی افراد از نظر عاطفی پایدارتر از دیگران باشند، به ژن‌هایشان برمی‌گردد.

این موارد در کنار ویژگی‌های دیگر تست شخصیت و روانشناسی مای ژن مورد بررسی قرار می گیرد.)

محیط و شخصیت:

با اینکه ژن‌ها نقشی اساسی در شکل‌گیری شخصیت ایفا می‌کنند، نمی‌توان از تأثیر محیط چشم‌پوشی کرد. محیطی که در آن رشد می‌کنیم، از جمله خانواده، دوستان، فرهنگ و تجربیات زندگی، به شدت بر شخصیت ما تاثیر می‌گذارد.

کودکانی که در مناطق روستایی و دورافتاده بزرگ می‌شوند، به احتمال زیاد ویژگی‌هایی مانند صبر و وظیفه‌شناسی را در خود پرورش می‌دهند.
فرهنگ و خانواده نیز نقش مهمی در شکل‌گیری شخصیت دارند. کودکانی که در محیط‌هایی بزرگ می‌شوند که رفتارهای مودبانه و روابط اجتماعی را تشویق می‌کنند، احتمالاً این ویژگی‌ها را در بزرگسالی نیز حفظ می‌کنند.

در واقع، شخصیت ما حاصل تعامل پیچیده‌ای بین ژن‌ها و محیط است. ژن‌ها پتانسیل‌های خاصی را برای ما فراهم می‌کنند، اما محیط این پتانسیل‌ها را شکوفا می‌کند یا آن‌ها را محدود می‌کند. برخی از ویژگی‌های شخصیتی بیشتر تحت تأثیر ژن‌ها هستند، در حالی که برخی دیگر بیشتر تحت تاثیر محیط قرار می‌گیرند. بنابراین، برای درک کامل شخصیت یک فرد، باید به هر دو عامل ژنتیک و محیط توجه کنیم.

چه چیز های دیگری بجز ژن ها، شخصیت ما را شکل می دهد؟

علاوه بر ژنتیک، عوامل دیگری که می‌توانند تاثیر زیادی بر شخصیت بگذارند عبارتند از:

فرهنگ: فرهنگ شامل مجموعه‌ای از باورهای مشترک، ارزش‌ها و انتظارات اجتماعی یک گروه خاص است. فرهنگی که در دوران رشد و نمو در معرض آن قرار می‌گیرید، رفتار و ویژگی‌های شخصیتی شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به عنوان مثال، اگر در فرهنگی بزرگ شوید که به شدت بر اجتماع تأکید دارد، ممکن است موافق‌تر و برون‌گراتر باشید.
محل زندگی: مشابه فرهنگ، محل زندگی و جایی که در آن بزرگ می‌شوید می‌تواند تأثیر زیادی بر شخصیت شما داشته باشد. شهرها، شهرک‌ها و کشورهایی که در آن‌ها زندگی می‌کنیم بر سختی‌ها و تجربیاتی که در طول زندگی خواهیم داشت تأثیر می‌گذارد. افراد ساکن در مناطق روستایی ممکن است منزوی‌تر و وظیفه‌شناس‌تر باشند. کسانی که در محیط‌های شهری شلوغ و پرجنب‌و‌جوش بزرگ می‌شوند، ممکن است عصبانیت و اضطراب بیشتری داشته باشند، اما در عین حال شخصیت برون‌گراتری نیز داشته باشند.
محیط اجتماعی: درون مکان‌ها و فرهنگ‌های مختلف، گروه‌های کوچک‌تری وجود دارند که در طول زندگی با آن‌ها برخورد می‌کنیم، مانند دوستان، همکاران و حتی اعضای خانواده. جامعه‌هایی که با آن‌ها تعامل داریم، از دوستان گرفته تا همکاران و حتی اعضای خانواده، می‌توانند بر باورها و ارزش‌های ما تاثیر بگذارند. یک نظریه که توسط RJ Sampson ارائه شده است، نشان می دهد که افرادی که در یک گروه با هم زندگی یا کار می‌کنند، معمولاً بسیاری از ویژگی‌های شخصیتی مشابه را به اشتراک می‌گذارند.
تحصیلات: تحصیلات یکی دیگر از عوامل اصلی است که می‌تواند ویژگی‌های شخصیتی ما را شکل دهد. این موضوع نه تنها به مدرسه‌ای که می‌رویم، بلکه به الگوهایی که در طول زندگی به ما آموزش می‌دهند نیز بستگی دارد. تجربیات تحصیلی می‌توانند منجر به تغییرات شخصیتی شوند. دانش‌آموزی که اولویت او مطالعه مداوم است، ممکن است وظیفه‌شناس‌تر باشد. با این حال، کسی که در معرض محیط‌های آموزشی پیچیده قرار می‌گیرد، ممکن است سطح بالاتری از اضطراب را داشته باشد.

برای کسب راهنمایی انتخاب رشته بر اساس شخصیت کلیک کنید.

راهنمایی انتخاب رشته از طریق خود شناسی

آیا ژنتیک شخصیت شما را تعیین می‌کند؟

آیا شخصیت ژنتیکی است؟ اگر بخواهیم با بله با خیر پاسخ بدهیم، پاسخ این است که تا حدودی بله. بسیاری از جنبه‌های شخصیت ما توسط کدهای ژنتیکی تعریف می‌شوند که از لحظه تولد بر ما تاثیر می‌گذارند. ژن‌های خاص می‌توانند بر همه چیز از میزان عصبی بودن شما تا سطح برون‌گرایی شما تاثیر بگذارند.

با این حال، ژنتیک تنها عامل دخیل نیست. محیط، تربیت و تجربیات زندگی ما نیز تاثیر مستقیمی بر آنچه که می‌شویم دارند. با آزمایش شخصیت و روانشناسی مای ژن، می‌توانید بیشتر در مورد ویژگی‌های شخصیتی ژنتیکی که احتمالاً بر اساس DNA منحصر به فرد خودتان است، اطلاعات کسب کنید. با استفاده از این بینش‌های DNA، ممکن است بتوانید روی ویژگی‌های مختلف کار کنید و خود را بهتر بشناسید که این امر برای خودشناسی و شکل‌گیری سالم هویت، بهبود روابط، انتخاب شغل و رشته مناسب، بسیار مهم است.