ارتباط ابتلا به سرطان با شاخص های روانی

اتفاقاتی که در ذهن تان میگذرد تاثیر بسیار زیادی روی سلامت شما و حتی ابتلا به سرطان دارد. بیایید باهم بررسی کنیم

بسیاری از کسانی که به سرطان مبتلا می‌شوند، سوالات مهمی درباره ارتباط عوامل روانی با بیماری خود دارند، برای مثال:

آیا استرس و افسردگی باعث شد من سرطان بگیرم؟
آیا اینکه به خاطر بیماری ام استرس دارم باعث می‌شود بهبود پیدا نکنم؟
آیا استرس و افسردگی باعث افزایش خطر عود سرطان می‌شود؟
اگر خوشبین و مثبت اندیش باشم حتما سرطانم خوب می‌شود؟

و سوالاتی این چنین.

در این مقاله با رویکرد علمی و در نظر گرفتن مطالعات معتبر و تجربیات پزشکان، به شما کمک می‌کنیم روشی آگاهانه و همراه با انتخاب ‌های درست در قبال ارتباط مسائل روحی روانی با بیماری سرطان در پیش بگیرید و از هرگونه ترس و دلهره در این رابطه رهایی پیدا کنید.

ارتباط عوامل روانی با سلامت یا بیماری جسمانی

بسیاری از پزشکان و خردمندان طی قرن‌های گذشته به این درک رسیده بودند که بین احساسات و عواطف فرد با ایجاد بیماری و همچنین بهبود آن ارتباط وجود دارد. در علم جدید این مطالعات در رشته‌ی Psychoneuroendocrinology انجام می‌شود که ترکیبی از سه رشته‌ی Psychology (روان شناسی)، Neurology (عصب شناسی( و Endocrinology (هورمون شناسی( است. مطالعات علمی نشان داده است که ذهن و روان ما با سیستم عصبی، هورمونی و در نتیجه با همه‌ی دستگاه‌های بدن از جمله سیستم ایمنی و سیستم گوارش در ارتباط و همکاری تنگاتنگ هستند.

اما این به این معنا نیست که وجود استرس، مشکلات و چالش‌ها باعث ایجاد بیماری می‌شود، بلکه نحوه‌ی پاسخ ما به این مشکلات است که باعث به هم ریختگی سیستم روانی،عصبی و هورمونی می‌شود. ما باید به جای نادیده گرفتن مسائل روانی یا برعکس، ترس و وحشت از آن‌، باید برای شناخت خودمان و یادگیری و التیام دردهایمان اقدام کنیم.

کدام عوامل روانی باعث افزایش خطر سرطان می‌شوند؟

همانطور که گفته شد، دانش پزشکی نشان داده است که عوامل استرس‌زای بیرونی به خودی خود باعث ایجاد بیماری‌ها نمی‌شوند. این سبک مقابله‌ی ما با مشکلات و چالش‌هاست که تعیین می‌کند آنها چه تاثیری روی بدن ما داشته باشند. متاسفانه بسیاری از واکنش‌های احساسی عاطفی ما ناخودآگاه است و خودمان از آن اطلاعی نداریم. در این بخش ویژگی‌هایی که باعث به هم ریختگی سیستم روانی، عصبی، هورمونی و درنتیجه بیماری می‌شوند را بررسی می‌کنیم. سوالات زیر را از خودتان بپرسید و سعی کنید صادقانه ببینید کدام یک از موارد را در خودتان می‌بینید:

نداشتن توانایی نه گفتن:

آیا مدام خودتان را با بقیه سازگار می‌کنید؟
معمولا تلاش می‌کنید همه باهم خوب باشند؟
تا حد امکان خواسته رئیس‌، فرزند، همسرتان و بقیه را رد نمی‌کنید؟

سرکوب اضطراب و درد

آیا در روزهایی که احساس کسالت، بیماری و درد دارید تا حدامکان مرخصی نمی‌گیرید و وظایف خانوادگی را در هر حال انجام می‌دهید؟
آیا معمولا با پنهان کردن دردها و مشکلات سعی می‌کنید مادر، همسر یا فرزندانتان را ناراحت نکنید؟

احساس تنهایی و بی‌یاور بودن:

در روزهای سخت که بیمار هستید یا مشکلاتی دارید، آیا کسی یا کسانی هستند که از آنها کمک بخواهید تا از شما مراقبت کنند و به شما کمک و یاری برسانند؟
آیا می‎‌توانید به راحتی از دیگران درخواست کمک ‌کنید یا نه؟

عدم توانایی ابراز خشم

آیا معمولا از والدین یا اعضای خانواده‌تان دفاع می‌کنید؟
آیا سعی می‌کنید عصبانیت خود را نشان ندهید و تلاش می‌کنید خشم خود را بروز ندهید؟ یا نهایتا فقط با طعنه از چیزی که از آن خشمگین هستید حرف می‌زنید، نه به طور مستقیم؟

بیش از حد منطقی بودن و عدم ابراز احساسات

آیا سعی می‌کنید مستقل به نظر بیایید، تا حد امکان احساساتی نشوید و با مسائل سرد و منطقی برخورد کنید؟
آیا از رفتن نزد روانشناس و صحبت کردن درباره احساسات‌ خوشتان نمی‌آید و تا جایی که بتوانید احساسات واقعی خود را به زبان نمی‌آورید؟

رابطه بین وضعیت روحی روانی با هر سرطان

سرطان ریه

سیگار کشیدن عامل اصلی در ایجاد سرطان ریه است و این سرطان در بین غیرسیگاری‌ها بسیار نادر است. سیگار همچنین خطر سکته قلبی و مغزی، سرطان مثانه و .. را هم تاحد زیادی بالا می‌برد. اما چرا همه‌ی سیگاری‌ها سرطان ریه ‌نمی‌گیرند؟ مطالعات نشان می‌دهند فروخوردن عواطف و سرکوب آن‌ها در کنار دود سیگار هردو باعث ایجاد سرطان ریه می‌شوند. احساس درماندگی همیشگی، بیش از حد منطقی بودن، بروز ندادن عواطف و افسردگی طولانی خطر سرطان در سیگاری‌ها را تا 40 برابر افزایش می‌دهد.

سرطان پستان (سرطان سینه)

بسیاری از خانم‌ها کیست‌های خوش خیم و بی‌خطر در سینه خود دارند که شاید هیچگاه از آن مطلع نشوند. اما چرا بعضی از این کیست‌ها تبدیل به تومورهای سرطانی ‌می‌شود؟ شواهد معتبر نشان می‌دهند که استرس در این زمینه نقش مهمی دارد. در حالت عادی وسالم، سیستم ایمنی عصبی اجازه رشد و بدخیم شدن را به سلول‌های سینه نمی‌دهد، در حالی که در بدن آسیب‌پذیر، کیست‌ها بیشتر سرطانی می‌شوند. مطالعه معتبری نشان داد که پس از اختلال در ازدواج، یعنی فوت همسر یا طلاق، خطر سرطان پستان دو برابر می‌شود.

بیشتر بدانید: اگر در خانواده سابقه سرطان پستان یا تخمدان را داشته اید این مطلب را بخوانید

سرطان تخمدان

سرطان تخمدان متاسفانه پیش آگاهی و تشخیص زودهنگام بسیار ضعیفی دارد و معمولا در مراحل پیشرفته تشخیص داده می‌شود. طبق مطالعات، استانداردهای بالا و ایده‌آل گرایی، نگرانی بیش از حد از قضاوت دیگران، الگوهای بد غذایی (پرخوری یا برعکس ترس از اضافه وزن و مدام کم خوری کردن) از جمله نگرش‌های شایع در بین خانم‌های مبتلا به سرطان تخمدان است.

سرطان‌های خون

بدخیمی‌های هماتولوژیک مانند لنفوم و لوسمی نیز تحت تاثیر استرس عاطفی هستند. بروز این سرطان‌های خون معمولا در فقدان عاطفی، احساس درماندگی طولانی، جدایی عاطفی و خشم اتفاق می‌افتد.

شرایط عاطفی و متاستاز سرطان

بسیاری از سرطان‌ها در همان زمانی که تشخیص داده می‌شوند متاستاز پنهان داشته و به مناطق دیگر پخش شده‌اند. اما خوشبختانه بدن می‌تواند جلوی رشد بسیاری از این سلول ‌های سرطانی را بگیرد. مطالعه روی مدل‌های حیوانی ثابت کرده است که شرایط عاطفی و استرس در پیشگیری یا تقویت متاستاز اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. برای مثال در مطالعات گسترده روی موش‌های مبتلا به سرطان تخمدان، سینه، معده، خون(لوسمی) و پوست ثابت شده است که وارد کردن استرس و فشار به این حیوانات (مثل شنای اجباری، بستن آن‌ها و عدم اجازه حرکت و …) ، رشد سلول‌های سرطانی و متاستاز را افزایش می‌دهد، در حالی که فراهم کردن محیط آرام و غذای مناسب بدون فشار، سرعت رشد تومور را کم می‌کند.

آیا همه استرس ها خطرناک اند؟

استرس موقتی، جزئی از زندگی است و برای بدن لازم است. یعنی اتفاقات و چالش‌های خاصی که در طی زندگی با آن‌ها مواجه می‌شویم و باعث ترشح هورمون‌های استرس مانند کورتیزول به مدت کوتاه، چند دقیقه تا چند ساعت یا نهایتا چند روز می‌شوند.

اما در استرس مزمن، یعنی شرایطی که دیدگاه و رویکرد ما به زندگی طوری است که همواره هورمون‌های استرس در حد بالا می‌مانند، سیستم ایمنی گیج می‌شود و نمی‌تواند سلول‌های سرطانی را شناسایی کند و در از بین بردن آن‌ها ناتوان می‌شود.

جهت مطالعه بیشتر: آیا استرس باعث سرطان می شود؟

هفت گام علمی برای التیام و شفابخشی خود

پزشکانی مانند دکتر گابور مته با مطالعه زندگی بیمارانی که توانسته‌اند از سرطان‌های پیشرفته و متاستاز کرده بهبود پیدا کنند، کتابهای آموزنده‌ای نوشته اند. در این بخش هفت عنصر التیام برگرفته از کتاب “وقتی بدن نه میگوید” را به طور خلاصه برای شما توضیح می‌دهیم:

پذیرش

اتفاقاتی را که در حال حاضر برایتان می افتد را انکار نکنید. سعی کنید بدون قضاوت، بدون سختگیری و با مهربانی به احساسات و رفتارهای خودتان نگاه کنید. ممکن است بفهمید که به دلیل ترس از طرد شدن، نمی‌توانید “نه” بگویید. با همان دلسوزی و مهربانی که با کسانی که دوستشان دارید صحبت می‌کنید، با خودتان صحبت کنید و خودتان را بررسی کنید.

آگاهی

آگاهی کامل یعنی اینکه توانایی از دست رفته خودمان برای ادراک واقعیت‌های زندگی را به دست بیاوریم. به نشانه‌های ترس، استرس و غم در بدن خودمان توجه کنیم. باور کنیم که برای رویارویی با زندگی به اندازه کافی قوی هستیم.

خود را به دقت کشف کنید! آزمایش ژنتیکی شخصیت شناسی مای ژن

خشم

سرکوب خشم (هیچ وقت عصبانی نشدن) و خشم شدید و انفجاری هر دو آسیب رسان است. اما شما باید بتوانید خشم واقعی خود را حس کنید. این خشم ممکن است ناشی از نادیده گرفتن نیازهایتان در کودکی توسط والدین، رفتارهای کنترل گر یا بیش از حد بی‌تفاوت همسرتان یا توقعات رئیس‌تان سال‌های سال در شما تجمع پیدا کرده باشد. خشم قدرتی است که طبیعت به ما داده تا بدون اینکه کسی را تخریب کنیم، جلو تخریب مرزهای خودمان را بگیریم.

استقلال روانی

استقلال روانی یعنی توانایی تصمیم گرفتن برای خودمان، اشتباه کردن، از اشتباهات خود درس گرفتن و توانایی انتخاب کردن برای زندگی مان است. از خودتان بپرسید: من از زندگی‌ام چه می‌خواهم؟ چه انتظاری از روابطم دارم؟ چه چیزهایی در زندگی‌ام هست که آن را نمی‌خواهم؟ با این سوالات یک مرکز کنترل درونی در شما شروع به شکل گیری می‌کند.

دلبستگی

شما باید بتوانید با دیگران ارتباط صمیمی و سالم برقرار کنید. باید درباره بیماری، ترس‌ها و عواطف‌تان با دیگران صحبت کنید. گروه‌ها و انجمن‌های بیماران مبتلا به سرطان، دوستان یا خانواده. ممکن است این باور ناخودآگاه که “من دوست داشتنی نیستم” را از بین ببرند. همه ما می دانیم که رابطه برای التیام ضروری است.

تایید

ما نیاز داریم به خودمان و به دنیا اعلام کنیم که “من هستم”. تایید نقطه مقابل اقدام است، یعنی بپذیریم که بدون انجام دادن کار و وظیفه خاص، بدون توجه به ارزش گذاری دیگران و فارغ از هر دستاورد داشته یا نداشته در زندگی، من ارزشمند هستم و حق انتخاب در زندگی خودم را دارم.

تصدیق

وقتی چیزی را تصدیق می‌کنیم یعنی درباره آن حرف می‌زنیم و به سمت آن حرکت می‌کنیم.

اولین گام تصدیق: در درون شما چه صدای آرامی هست که به شما پیام میدهد خودتان باشید؟ آیا نوشتن، موسیقی، آشپزی کردن، باغبانی یا شنا کردن کاری است که همیشه به آن میل داشته‌اید اما هرگز به آن نپرداخته‌اید؟
دومین گام تصدیق: معنویت، به معنای اینکه خودمان را از جهان جدا ندانیم، بلکه خود را با جهان یگانه احساس کنیم.
راز و نیاز با جان جهان، نیایش با خدا یا هر راهی که باعث می‌شود خودتان را رو به نور و روشنایی‌ ببینید.