فهرست مطالب
چرا خانمها نیاز به چکاپهای منظم و غربالگریهای سلامت دارند؟
خانمها به دلیل بیولوژی تولیدمثلی پیچیدهتر خود، چکاپها و غربالگریهای بیشتری نسبت به مردان دارند. خوشبختانه، آنها معمولاً به سلامت خود اهمیت بیشتری میدهند و اطمینان حاصل میکنند که این آزمایشها انجام شوند. انجام این آزمایشها میتواند به شما کمک کند تا از بیماریهای جدی پیشگیری کنید یا علائم آنها را در مراحل اولیه تشخیص دهید، زمانی که درمان آنها آسانتر است. برخی از این آزمایشها ممکن است برای شما جدید باشند یا توصیه شده باشد که در سن یا شرایط زندگی خاصی انجام شوند. بنابراین، بسیار مهم است که با پزشک یا مشاور سلامتی خود در ارتباط باشید و تمام آزمایشهایی که شما واجد شرایط هستید را انجام دهید.
به طور کلی، آزمایش خون سالیانه بانوان شامل شمارش کامل سلولهای خونی (CBC)، آزمایش قند و چربی خون، آزمایش تیروئید و آزمایش بیماریهای منتقل شونده از راه جنسی (STD) است. این آزمایشها میتوانند به ارزیابی وضعیت سلامت کلی، تشخیص بیماریها و اختلالات خونی، عملکرد ارگانها و سیستم ایمنی، و پیشگیری از عواقب ناخواسته کمک کنند. برای برخی از این آزمایشها، ممکن است نیاز به ناشتایی یا آمادگی خاصی باشد. بنابراین، قبل از انجام آزمایشها، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
چکاپها و غربالگریهای اساسی که خانمها باید انجام دهند
چکاپ فشار خون: فشار خون بالا یا هایپرتانسیون یکی از عوامل خطر اصلی برای بیماری قلبی-عروقی است که علت اصلی مرگ و میر در خانمها است. فشار خون شما باید حداقل هر ۳ تا ۵ سال یک بار بررسی شود.
شمارش کامل سلولهای خونی (CBC) : این آزمایش تعداد و انواع سلولهای خونی موجود در خون را اندازهگیری میکند. این شامل گلبولهای قرمز (RBC)، گلبولهای سفید (WBC)، پلاکتها، هموگلوبین و هماتوکریت است. این آزمایش میتواند به تشخیص کمخونی، عفونت، لوسمی، اختلالات خونی و سیستم ایمنی کمک کند. باید حداقل هر 1 تا 3 سال یک بار بررسی شود.
آزمایش قند و چربی خون: این آزمایش سطح قند و چربی خون را اندازهگیری میکند. این شامل قند خون ناشتا (FBS)، قند خون تصادفی (RBS)، قند هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1c)، کلسترول کل، کلسترول بد (LDL)، کلسترول خوب (HDL) و تریگلیسرید (TG) است. این آزمایش میتواند به تشخیص دیابت، بیماریهای قلبی و عروقی، و اختلالات کبدی و کلیوی کمک کند. بهتر است هر سال یک بار بررسی شود.
آزمایش تیروئید: این آزمایش سطح هورمونهای تیروئید را اندازهگیری میکند. این شامل هورمون محرک تیروئید (TSH)، تترایودوتیرونین (T4)، تریایودوتیرونین (T3) و آنتیبادیهای تیروئید است. این آزمایش میتواند به تشخیص اختلالات تیروئید مانند کمکاری یا بیشکاری تیروئید، گواتر، تیروئیدیت و سرطان تیروئید کمک کند. بهتر است هر سال یک بار بررسی شود.
آزمایش بیماریهای منتقل شونده از راه جنسی (STD) : این آزمایش وجود عفونتهایی را که از طریق رابطه جنسی منتقل میشوند، بررسی میکند. این شامل آزمایشهایی برای تشخیص ایدز، هپاتیت B و C، سیفیلیس، کلامیدیا، گونوره، هرپس و HPV است. این آزمایشها میتوانند به پیشگیری از عواقب جدی این عفونتها مانند ناباروری، سرطان، التهاب مزمن و مرگ کمک کنند.
غربالگری سرطان پستان: ماموگرافی یک رادیوگرافی از سینه است که برای یافتن علائم سرطان پستان استفاده میشود. سرطان پستان دومین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در خانمها است. برخی از راهنماها پیشنهاد میکنند که شما از ۵۰ سالگی شروع به انجام ماموگرافی کنید، اما بسیاری از سازمانها، از جمله کالج آمریکایی متخصصان زنان و زایمان (ACOG) و مؤسسه ملی سرطان، توصیه میکنند که شما از ۴۰ سالگی شروع به انجام ماموگرافی هر سال یا هر دو سال یک بار کنید. با پزشک خود در مورد خطر شخصی خود از سرطان پستان صحبت کنید.
اگر سابقه شخصی یا خانوادگی سرطان پستان دارید، برای بررسی ژنتیکی اقدام کنید.
غربالگری سرطان دهانه رحم: غربالگری سرطان دهانه رحم باید از ۲۱ سالگی شروع شود، مگر اینکه پزشک شما توصیه دیگری داشته باشد. پس از آزمایش اول، خانمهای ۲۱ تا ۲۹ ساله باید هر ۳ سال یک بار آزمایش پاپ اسمیر انجام دهند. خانمهای ۳۰ تا ۶۵ ساله باید هر ۳ سال یک بار با آزمایش پاپ اسمیر یا هر ۵ سال یک بار با آزمایش HPV یا هر دو آزمایش هر ۵ سال یک بار (که «همزمان» نامیده میشود) غربالگری شوند.
غربالگری دیابت: غربالگری دیابت برای خانمها به خصوص کسانی که عوامل خطری مانند اضافه وزن، فشار خون بالا، سابقه خانوادگی دیابت یا دیابت بارداری دارند توصیه میشود. این غربالگری با یک آزمایش خون ساده انجام میشود که سطح قند خون شما را اندازهگیری میکند. اگر شما دیابت دارید یا سطح قند خون شما بالا است، شما باید با پزشک خود در مورد راههای کنترل قند خون و پیشگیری از عوارض دیابت مشورت کنید.
چکاپ های خاص
این فقط برخی از چکاپها و غربالگریهای اساسی هستند که خانمها باید انجام دهند. بسته به سن، شرایط سلامتی، تاریخچه خانوادگی و عوامل خطر دیگری که شما دارید، ممکن است نیاز به آزمایشهای دیگری هم داشته باشید. برخی از این آزمایشها عبارتند از:
- غربالگری سرطان روده بزرگ: این غربالگری برای خانمهای ۵۰ ساله و بالاتر توصیه میشود، مگر اینکه پزشک شما توصیه دیگری داشته باشد. این غربالگری میتواند با استفاده از روشهای مختلفی انجام شود، از جمله آزمایش خون در مدفوع، سیگموئیدوسکوپی، کولونوسکوپی یا CT کولونوگرافی. با پزشک خود در مورد روش مناسب برای شما صحبت کنید.
- غربالگری سرطان پستان: غربالگری ژنتیکی سرطان پستان یک روشی است که با استفاده از آزمایش خون، وجود جهشهای ژنتیکی را که خطر ابتلا به سرطان پستان و تخمدان را افزایش میدهند، بررسی میکند. این جهشها معمولا در ژنهای BRCA1 و BRCA2 دیده میشوند. افرادی که این جهشها را دارند، باید اقدامات پیشگیری و درمانی مناسب را انجام دهند. آزمایش ژنتیک غربالگری سرطان پستان برای افرادی که سابقه خانوادگی یا فردی ابتلا به سرطان پستان یا تخمدان دارند، توصیه میشود. برای انجام این آزمایش، نیاز به مشاوره ژنتیک، نمونهگیری از خون، آزمایش و تفسیر نتایج است. برای اطلاعات بیشتر میتوانید به لینکهای زیر مراجعه کنید:
لینک سرطان پستان
- غربالگری سرطان پوست: این غربالگری برای خانمهایی که در معرض خطر سرطان پوست هستند توصیه میشود. عوامل خطر شامل داشتن پوست روشن، موهای قرمز یا خونریزی، سوختگیهای خورشیدی مکرر، تعداد زیادی خال یا زگیل، سابقه خانوادگی سرطان پوست یا تماس با مواد شیمیایی مضر میشود. این غربالگری با یک معاینه پوستی توسط پزشک انجام میشود.
- غربالگری سرطان تیروئید: این غربالگری برای خانمهایی که علائم یا عوامل خطر سرطان تیروئید دارند توصیه میشود. علائم شامل تورم یا برجستگی در گردن، تغییر صدا، بلع مشکل یا تنگی نفس میشود. عوامل خطر شامل سابقه خانوادگی سرطان تیروئید، قرار گرفتن در معرض تشعشع، داشتن بیماریهای خاص تیروئید یا کمبود ید میشود. این غربالگری با یک آزمایش خون، سونوگرافی یا بیوپسی تیروئید انجام میشود.
پارامتر های آزمایش خون برای خانم ها:
ALT (Alanine Aminotransferase)
AST (Aspartate Aminotransferase)
Alkaline Phosphatase
Calcium
Complete Blood Count
Albumin
Creatinine
Ferritin
Folate
FBS
HDL (High-density Lipoprotein)
Hemoglobin
Hemoglobin A1c (HbA1c)
hsCRP (High Sensitivity C-Reactive Protein)
Homocysteine
Iron
LDL (Low-density Lipoprotein)
Magnesium
Potassium
Blood Urea Nitrogen
Vitamin D
Sodium
Total Cholesterol
Total Iron Binding Capacity
Transferrin Saturation
Triglycerides
Vitamin B12
TSH
T4
T3
Uric Acid
Total IgA
Anti TTG/IgA
پارامتر های آزمایش خون برای آقایان:
ALT (Alanine Aminotransferase)
AST (Aspartate Aminotransferase)
Alkaline Phosphatase
Calcium
Complete Blood Count
Albumin
Creatinine
Ferritin
Folate
FBS
HDL (High-density Lipoprotein)
Hemoglobin
Hemoglobin A1c (HbA1c)
hsCRP (High Sensitivity C-Reactive Protein)
Homocysteine
Iron
LDL (Low-density Lipoprotein)
Magnesium
Potassium
Blood Urea Nitrogen
Vitamin D
Sodium
Testosterone
Total Cholesterol
Total Iron Binding Capacity
Transferrin Saturation
Triglycerides
Vitamin B12
TSH
T4
T3
Uric Acid
Total IgA
Anti TTG/IgA
منابع:
https://www.everydayhealth.com/.