فهرست مطالب
اگر شما نیز همواره در حال مبارزه با آکنه و جوش های صورت خود هستید این را بدانید که تنها نیستید. این یک مشکل شایع در سراسر دنیاست به طوری که میتوان گفت جوش صورت شایع ترین بیماری پوستی در دنیاست. بسیاری از مردم نمی دانند چه چیزی باعث جوش به خصوص جوش صورت می شود و برای درمان آن باید چکار کنند.
اولین قدم در جهت درمان و جلوگیری از بروز جوش شناخت دلیل آن است. با ما همراه باشید تا جواب تمام سوالات خود در این خصوص را به طور کامل پیدا کنید.
علت جوش صورت
به طور خلاصه، هنگامی که سبوم بیش از حد با سلول های مرده پوست، باکتری ها یا کثیفی ترکیب می شود، فولیکول های مو یا منافذ پوست را مسدود می کند. پوست اطراف آن را تحریک مرده و سپس ملتهب می نماید و در نهایت، فولیکول ملتهب به صورت یک عارضه برجسته نمایان می شود.
تولید بیش از حد سبوم (روغن طبیعی پوست) در کنار دمای طبیعی پوست یک محیط مناسب برای رشد باکتری ها را ایجاد می کند که در نهایت منجر به بسته شدن منافذ پوست میشود.
جوش بزرگسالی و بعد از سن 25 سالگی دلایل مختلفی میتواند داشته باشد که اکثرا مشابه جوش در دوران نوجوانی است. فاکتوری که مستقیما با بروز آکنه در ارتباط هستند شامل تولید بیش از حد چربی، بسته شدن منافذ پوست، وجود باکتری ها و التهاب می شود.
فاکتور های دیگری نیز در بروز جوش به صورت غیر مستقیم دخیل هستند. مانند:
- هورمون ها، استرس،سیکل قاعدگی در خانم ها که همه آنها بر روی تولید چربی اثر گذار هستند.
- محصولات مراقبت مو و پوست و لوازم آرایشی که باعث بسته شدن منافذ پوست می شوند.
- رژیم غذایی که در ایجاد التهاب در سراسر بدن تاثیر گذار هستند.
برخی از داروها همچون کورتیکواستروئیدها، استروئیدهای آنابولیک و لیتیوم نیز میتوانند باعث ایجاد آکنه شود.
مشکلات پوستی میتواند نشانه ای از تغییر یا مشکلات جدی دیگری در بدن باشد. به عنوان مثال اگر در کنار جوش صورت دچار ریزش مو، رشد بیش از حد مو، نامنظم شدن سیکل قاعدگی ، افزایش یا کاهش ناگهانی وزن شدید حتما به پزشک مراجعه نمایید چرا که این موارد میتوانند علائم مشکلات جدی سلامتی همچون سندرم تخمدان پلی کیستیک و یا مشکل در غدد درونریز بدن باشد.
علت جوش صورت و گردن
همانطور که گفته شد بسته شدن منافذ پوست باعث ایجاد جوش می شود. منافذ چربی و یا در واقع همان فولیکول های مو دارای غدد تولید چربی هستند. درست همانند پوست صورت در صورتی که منافذ پوست در ناحیه گردن بسته شود میتواند منجر به جوش در گردن شود. گاهی حتی جوش گردن به دلیل تولید بیش از حد چربی در صورت و انتقال آن به گردن به واسطه تعریق است که باعث بسته شدن منافذ پوستی در این محل می گردد. به علاوه تجمع بیش از حد باکتری ها، پوست مرده بدن نیز میتواند باعث جوش در ناحیه گردن نیز شود.
علت زیاد شدن جوش صورت
وجود چند عدد جوش ریز و کوچک در صورت کاملا طبیعی است اما اگر تعداد یا وسعت آنها افزایش یابد باید به دنبال دلیل آن بود. در ادامه شایع ترین دلایل زیاد شدن جوش صورت آورده شده است:
- نوع پوست: پوست برخی از افراد توانایی بیشتری در تولید سبوم یا همان روغن طبیعی بدن دارند(افراد با پوست چرب) بنابراین به طور کل این افراد مستعد آکنه هستند.
- استفاده از مواد آرایشی، ضد آفتاب ها و سایر موادی که باعث بسته شدن منافذ پوست برای مدت طولانی می گردند عامل دیگری در بروز جوش در ناحیه صورت و گردن است. این مواد بستر مناسبی برای رشد باکتری ها فراهم می آورند.
- تحریک پوست همچون استفاده از لایه بردارها میتواند باعث بروز آکنه شود. مواد حاوی الکل و سایر مواد خشک کننده پوست شیمیایی باعث آسیب به بافت طبیعی پوست شده و به دنبال آن بدن برای مقابله با آن تولید سبوم را افزایش می دهد.
- بهداشت شخصی نامناسب. بسیاری از افراد مرتبا پوست صورت خود را شستشو می دهند اما از شستشوی گردن خود غافل هستند. همین مساله است که احتمال بروز جوش در گردن را افزایش می دهد. هر روز صبح صورت و گردن خود را با شوینده ای مناسب بشورید در صورتی که پوست چربی دارید عصر ها نیز این کار را انجام دهید تا کاهش چشمگیر جوش را بعد از مدت کوتاهی تجربه کنید.
- تغییرات هورمونی عامل دیگری است که احتمالا همه شما به آن واقف هستید. در زمان نوجوانی محتمل ترین دلیل بروز جوش همین تغییرات هورمونی است. اما این مساله به این معنی نیست که در دوران بزرگسالی افراد تغییرات هورمونی را تجربه نمی کنند. بلکه به طور مثال زنان در هر سیکل قاعدگی با تغییرات هورمونی زیادی مواجه می شوند که در برخی افراد میتواند منجر به بروز جوش در صورت و یا گردن شود.
- استرس هر چند به طور مستقیم باعث ایجاد جوش نمی شود اما نقش موثری در تولید بیش از حد سبومایفا می کند. گفته می شود استرس منجر به افزایش تولید هورمون کورتیزول می شود که مسئول تولید سبوم است. به علاوه استرس باعت ایجاد التهاب در بدن می شود که باعث کند شدن پروسه بهبود آسیب های پوستی همچون جوش صورت می گردد.
جوش ناگهانی صورت
حتما برای شما نیز اتفاق افتاده است که صبح روزی خاص که به برنامه ویژه ای همچون عروسی یا مهمانی دعوت شده اید متوجه ایجاد جوش های ناگهانی در صورت خود شده اید دلیل این امی چیست؟
همانطور که اشاره شد استرس یکی از عواملی است که به طور غیر مستقیم در بروز جوش نقش دارد. پس احتمالا یکی از این عوامل همان استرس شما برای مراسم ویژه ی پیش روست. استفاده از غذاهای پر روغت و چرب مثل فست فود ها و غذاهای سرخ کردنی نیز میتوانند حجم چربی بدن را ناگهان افزایش دهند. سومین عامل مهم تغییرات ناگهانی هورمون در بدن است.
علت جوش صورت در مردان
فولیکولیت یا التهاب فولیکول مو یک از علل شایع جوش در مردان است. که باعث بروز برجستگی قرمز رنگ می شود. گیر کردن مو در زیر پوست نیز عامل دیگری است که بیشتر در مردان منجر به ایجاد جوش می شود. این دو بیشتر به دلیل اصلاح با تیغ کثیف، استفاده از تیغ کند و یا بریدن پوست هنگام اصلاح صورت ایجاد می شوند.
علت جوش صورت در زنان جوان
اگرچه جوش در بزرگسالی میتواند هم مردان و هم زنان را درگیر کند، زنان بسیار بیشتر از مردان به آن دچار می شوند، اگرچه مردان تجربه بروز موارد شدیدتری از آن را دارند.
جوش صورت دلایلی مختلفی میتواند داشته باشد اما اگر بخواهیم چند دلیل اختصاصی در خانم ها نام ببریم میتوانیم به مواردی همچون تغییرات هورمونی در چرخه قاعدگی و استفاده طولانی مدت از لوازم آرایشی را نام برد.
جوش صورت نشانه چیست
به غیر از دلایل گفته شده در بالا بر اساس محل بروز جوش میتوان به دلیل احتمالی جوش پی برد:
اگر همواره حضور جوش را در ناحیه گونه خود تجربه می کنید احتمالا دلیل آن تماس بیش از حد چیزی به طور مرتب به این ناحیه است. به عنوان مثال عینک، بالشت یا گوشی موبایل
اگر جوش های شما در ناحیه نزدیک محل رویش موها است به احتمال زیاد محصولات روغنی محافظت از مو یا لوازم آرایشی دلیل بروز این جوش ها هستند.
اگر در ناحیه فک پایین صورت خود جوش میزنید احتمالا به دلیل تغییرات هورمونی است و در ارتباط با سیکل چرخه قاعدگی، بارداری و یا یائسگی است.
علت جوشهای مربوط به تخمک گذاری
به طور خلاصه، جوشهای مربوط به تخمک گذاری به دلیل تغییرات هورمونی در طول چرخه قاعدگی اتفاق میافتند. هورمونهای جنسی مانند استروژن، پروژسترون و تستوسترون بر روی ترشح چربی و التهاب پوست تأثیر میگذارند.
بنابراین، موقع تخمک گذاری، پوست شما ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی جوش بزند. این جوشها معمولا در مناطقی از صورت که دارای چربی بیشتری هستند مانند چانه، بینی و پیشانی ظاهر میشوند، زیرا چربی بیشتری که در پوست تولید میشود میتواند منافذ را مسدود کند. این جوشها ممکن است در طول چند روز بعد از تخمک گذاری نیز ادامه داشته باشند. تغییرات هورمونی در طی چرخه ماهیانه قبل از تخمک گذاری، استروژن و LH غالب هستند. استروژن توسط فولیکول رویشی که تخمک را در خود جای داده است تولید میشود و رشد و بلوغ تخمک را تحریک میکند. سطح استروژن و LH ۲۴ تا ۴۸ ساعت قبل از تخمک گذاری به بالاترین حد خود میرسند. در زمان تخمک گذاری، استروژن و LH استراحت میکنند. وقتی تخمک آماده شود، از فولیکول آزاد شده و به لوله رحمی میرود. سطح پروژسترون بعد از تخمک گذاری افزایش مییابد و تا پایان چرخه بالا میماند.
اگر تخمک لقاح نیابد، تجزیه میشود و سطح پروژسترون کاهش مییابد که منجر به قاعدگی میشود. درمان جوشهای مربوط به تخمک گذاری برای درمان و پیشگیری از جوشهای مربوط به تخمک گذاری، برخی از راههایی که میتوانید انجام دهید عبارتند از:
– استفاده از محصولات ضد جوش: شما میتوانید از محصولاتی که دارای مواد ضد باکتری و ضد التهاب مانند بنزویل پروکساید، سالیسیلیک اسید، گلیکولیک اسید یا روتینوئیدها هستند استفاده کنید.
– تغییر سبک زندگی: شما میتوانید با انجام برخی از تغییرات ساده در سبک زندگی خود، جوشهای مربوط به تخمک گذاری را کنترل کنید.
برخی از این تغییرات عبارتند از: خوردن غذاهای سالم و متعادل، نوشیدن آب کافی، خواب کافی و منظم، ورزش منظم، کاهش استرس و دوری از عوامل محرک مانند دود سیگار، آلودگی هوا یا نور خورشید.
درمان جوش صورت
باید مطابق با دلیل بروز جوش صورت برای درمان آن اقدام کنید:
- در صورتی که پوست چربی دارید صورت خود را مرتبا با شوینده های مناسب شستشو دهید، درست است که ویژگی ذاتی پوستتان را نمیتوانید تغییر دهید ولی مراقبت کننده های پوستی مخصوص پوست های چرب تا حد زیادی میتوانند در کنترل تولید سبوم پوست شما کمک کننده باشند.
- از لایه بردارهای قوی و شیمیایی به طور مرتب استفاده نکنید
- استرس خود را مدیریت دهید
- به تغذیه خود توجه بیشتری داشته باشید. سعی کنید مواد فرآوری شده، پر چربی و شکر را تا حد امکان کاهش دهید
چند راهکار ساده برای درمان سریع جوش:
- به خاطر داشته باشید که هیچ وقت جوشتان را فشار ندهید. اگر جوش های خود را بترکانید تنها باعث کند شدن سرعت بهبود آن و افزایش ریسک التهاب و بر جای ماندن اثر جوش می شوید.
- برای مدتی فیشیال انجام ندهید. چرا که ممکن است باعث تحریک پوست و ایجاد جوش های بیشتری گردد
- التهاب را با یخ کم کنید. به مدت یک دقیقه به آرامی یک تکه یخ را روی محل متورم قرار دهید. البته این روش برای همه جواب نمی دهد.
- کرم برپایه سولفور(گوگرد) به صورت موضعی استفاده کنید. کرم های ضد جوش حاوی بنزوئیل پراکسید یا سولفور و رزورسینول در بهبود جوش موثر هستند اگرچه نباید انتظار معجزه داشته باشید.
- تزریق کورتیکواستروئید انجام دهید. تحت کنترل متخصص پوست و برای جوش های بزرگ تزریق این ماده بسیار موثر بوده و یک درمان سریع است. بعد از تزریق کیست بزرگ چرکی طی چند روز جمع می شود.
- پودر آسپرین را به صورت موضعی استفاده کنید. آسپیرین به دلیل وجود سالسیلیک اسید میتواند موثر باشد البته گاهی باعث بروز حساسیت در برخی افراد می شود.
- روغن درخت چای استفاده کنید. این روغن یک ماده ضد باکتری است که برای درمان التهابات جزئی پوست موثر است.
مشکلات گوارشی و صورت
همانطور که میدانید سیستم گوارش مواد زائد و سمی را دفع میکند پس در صورت بروز مشکل و عدم کارکرد مناسب و یا هر تاخیری در این امر میتواند با ایجاد ترکهای پوستی و کدر شدن چهره با لکه ها، جوش همراه شود. چرا که یک روده ضعیف (عموما دارای یبوست) این سموم را دوباره جذب می کند.
کبد و جوش صورت
بسیاری از مشکلات پوستی مثل جوش و اگزما میتوانند علامتی از عملکرد ضعیف کبد باشند. یک کبد خسته و بیش از حد کار کرده میتواند منجر به ایجاد خشکی، خارش پوست، کدر شدن و جوش صورت شود.
هر چیزی که شما می خورید، می نوشید و مصرف می کنید در کبد فیلتر و تصفیه می شود تا مانع وارد شدن مواد سمی به جریان خون و سایر قسمت های بدن گردد. بنابراین سالم نگه داشتن کبد در حفظ سلامت عمومی بدن بسیار مهم است چرا که در غیر این صورت مواد سمی در خون جریان پیدا کرده و میتواند منجر به مشکلات جدی گردد. تولید بیش از حد مواد سمی در کبد هم باعث بروز جوش های بدی در پوست می شود.
کبد ناسالم قادر به تجزیه موثر سموم تولید شده در بدن نیست و به همین دلیل بدن سعی می کند این سموم را به طریق دیگری همچون تعریق دفع کند بنابراین هنگامی که این مواد مضر از طریق منافذ پوست دفع می شوند در محل باعث تحریک و التهاب می شوند و جوش های پوستی ایجاد می شوند.
عامل دیگری که در ارتباط با بروز جوش وابسطه به کبد است مصرف چربی است. نقش دیگر کبد در بدن تجزیه چربی است. اگر کبد عملکرد ضعیفی داشته باشد چربی ها در خون جریان پیدا می کنند. اینجاست که غدد چربی پوست سعی در خنثی سازی این چربی های آزاد در خون می کنند و آنها را به بیرون از پوست و به صورت سبوم انتقال می دهند. اما کیفیت سبوم های ساخته شده در این شرایط پایین تر از حالت طبیعی است و احتمال بسته شدن منافذ پوست را افزایش می دهد به علاوه حاوی مواد سمی نیز هستند و به همین دلیل پوست را بیشتر مستعد جوش می کنند.
سرطان کبد جوش صورت
معمولا جوش نشانه مشکلات جدی نیست اما برخی متخصصان بر این باور هستند که که میتواند نشانه از بروز انواع خاصی از سرطان در آینده باشد. برخی دیگر فکر می کنند آکنه ممکن است در نتیجه سرطان ایجاد شود. سرطان هایی مانند تخمدان، سینه، پوست، پروستات از این دست هستند. هر چند ارتباط این سرطان ها با جوش صورت نیز خیلی قوی نیست و در برخی موارد و انواع خاص دیده شده است. با این حال تا کنون ارتباطی بین سرطان کبد و جوش صورت مشخص نشده است.
ارتباط کبد چرب و جوش و آکنه
کبد چرب عارضه ای است که به دلیل تجمع بیش از حد چربی در کبد رخ می دهد. کبد چرب معمولا بدون علامت است و در مراحل اولیه مشکلات جدی را ایجاد نمی کند اما در صورت پیشرفت بیماری و عدم درمان و رعایت توصیه های پزشکی، سبک زندگی و رژیم غذایی میتواند منجر به آسیب های جدی به کبد شود.
کبد چرب الکلی نوع شایع این بیماری است و معمولا درافرادی که مصرف نوشیدنی های الکلی بالایی دارند رخ می دهد اما نوع دیگری از کبد چرب به نام کبد چرب غیر الکلی نیز وجود دارد که میتواند جنبه ارثی داشته باشد یا به واسطه مصرف برخی دارو ها ایجاد شود اما علت دقیقی برای آن تا کنون شناخته نشده است. البته باید خاطر نشان کرد که چاقی و دیابت میتواند ریسک این بیماری را افزایش دهد.
کبد چرب باعت کم شدن توانایی کبد شده و از این طریق میتواند در بروز جوش و آکنه تاثیر گذار باشد. هرچند معمولا فاقد علامت است و معمولا در مراحل پیشرفته درد یا ناراحتی در شکم ایجاد می کند.
کبد چرب غیر الکلی بیماری است که به طور متوسط یک چهارم افراد بزرگسال و یک دهم کودکان را درگیر می کند. بسته به شدت پیشرفت بیماری میتواند برگشت پذیر یا غیر قابل برگشت یا بهبود و حتی به سرطان یا سیروز کبد منجر شود.
کبد چرب مشکلی است که به مرور و تحت تاثیر عوامل مختلفی ایجاد می شود. مانند عوامل ژنتیکی یا رژیم غذایی. مصرف مواد غذایی با شکر افزوده میتواند در بدن منجر به فعال کردن روند تولید اسید چرب می شود. به علاوه غذاهای فرآوری شده و مصرف الکل حتی در حد کم نیز میتواند در بروز و پیشرفت کبد چرب نقش داشته باشد. چاقی و BMI بالای 30 نیز به عنوان عامل افزایش دهنده ریسک کبد چرب عنوان شده است.
دانستن ویژگی های ژنتیکی در ارتباط با بروز کبد چرب نقش خیلی مهمی در جلوگیری و درمان کبد چرب ایفا میکند. یکی از این موارد توانایی ژنتیکی بدن در سم زدایی بدن است.
کبد چرب و سم زدایی ژنتیکی کبد
مواد شیمیایی سمی که وارد بدن می شوند محلول در چربی هستند به این معنی که فقط در محلول های چرب یا روغنی حل می شوند و در آب حل نمی شوند که دفع آنها را برای بدن دشوار می کند. کبد مسئول سم زدایی این مواد است و از طریق دو مکانیسم برای تبدیل مواد شیمیایی محلول در چربی به مواد شیمیایی محلول در آب است عمل می کند تا این مواد به راحتی از طریق مایعات همچون ادرار از بدن دفع شوند.
فاز 1 سم زدایی کبد: در این مسیر یک ماده شیمیایی سمی به یک ماده شیمیایی کمتر مضر تبدیل می شود. در طی این فرآیند رادیکالهای آزاد تولید میشوند که اگر بیش از حد باشد، میتواند به سلولهای کبد آسیب برساند. در صورت کمبود آنتی اکسیدان و قرار گرفتن در معرض سموم، مواد شیمیایی سمی بسیار خطرناک تری ایجاد می شوند و حتی به مواد بالقوه سرطان زا و رادیکال های آزاد تبدیل شوند. چرا که ممکن است باعث آسیب به پروتئینها، RNA و DNA در سلول شوند.
فاز 2 سم زدایی کبد: سلول های کبد موادی (مثلا سیستئین، گلیسین یا گوگرد) را به این ماده شیمیایی یا داروی سمی اضافه می کنند تا مضرات آن کمتر شود. این باعث می شود سموم محلول در آب شوند تا از طریق ادرار از بدن دفع شود. پس برای سمزدایی موثر در فاز دوم، سلولهای کبدی به اسیدهای آمینه حاوی گوگرد مانند تورین و سیستئین مواد مغذی گلیسین، گلوتامین، کولین و اینوزیتول نیاز دارند.
پس نقش تغذیه مناسب در عملکرد کبد مشخص میگردد. از طرفی مصرف برخی مواد در سم زدایی کبد ضروری است و از طرف دیگر مصرف برخی دیگر از مواد میتواند منجر به کبد چرب شود.
اما همه افراد به یک اندازه قادر به سم زدایی مواد مضرر در کبد نیستند. بسته وجود به برخی تغییرات ژنتیکی در افراد این امکان وجود دارد که توانایی کمتری در سم زدایی کبد داشته باشند و به همین دلیل بیشتر مستعد تجمع مواد سمی و بروز مشکلات سلامتی به این واسطه باشند. برخی افراد به طور ژنتیکی توانایی سم زدایی فاز یک ضعیفی دارند و برخی دیگر سم زدایی فاز 2 ضعیفی دارند. حتی این امکان وجود دارد که به واسطه ویژگی های ژنتیکی خود از نظر هر دو فاز سم زدایی بدن شما عملکرد ضعیفی داشته باشد.
با توجه به اهمیت سم زدایی شناخت ویژگی های ژنتیکی بدن شما نسبت به سم زدایی بدن برای کنترل و حتی درمان بیماری های مرتبط با آن بسیار اهمیت دارد.
آزمایشگاه دکتر زینلی یکی از با تجربه ترین مراکز ژنتیک پزشکی کشور با ارائه طیف وسیعی از خدمات ژنتیکی همچون تست تغذیه و سلامت با برند مای ژن این امکان را برای عموم مردم فراهم کرده است تا با ویژگی های ژنتیکی بدنخود بیشتر آشنا شده و زندگی سالم تری را در راستا با ژنتیک خود برای خود رغم بزنند.
خلاصه مقاله
جوش صورت به دلیل بسته شدن منافذ پوست ایجاد میشود.
از جمله دلایل بروز جوش صورت میتوان به تغییرات هورمونی، عدم کنترل چربی پوست و استفاده از مواد آرایشی نامناسب و برای طولانی مدت، استرس و مشکلات ژنتیکی نام برد.
جوش صورت یکی از نشانه های عدم سلامت کبد است چرا که کبد مسئول تجزیه و تصفیه سموم و هضم چربی است. پس در صورتی که کبد درست عمل نکند میتواند به صورت بثورات پوستی نمایان گردد.
ژنتیک نقش مهمی مراحل سم زدایی کبد دارد. برخی از افراد به طور ژنتیکی توانایی سم زدایی پایینی دارند که این مساله میتواند در بزرگسالی منجر به مشکلات کبدی همچون کبد چرب گردد.
یکی دیگر از عمده دلایل ایجاد جوش تغذیه نا مناسب است.با تست ژنتیکی تغذیه شما می توانید تغذیه خود را کنترل کنید تا در نتیجه موجب کاهش جوش ها شود.
منابع:
https://www.houstonmethodist.org/