16 حقیقت شگفت انگیز درباره نقش ژنتیک در ورزش کردن

آیا قهرمانان ورزشی ژنتیک خاصی دارند؟

آیا ممکن است برخی افراد از بدو تولد ژنتیک و  DNA قهرمانی داشته باشند؟

چرا همه‌ی ما نمی‌توانیم مانند یوسین بولت بدویم یا مثل مایکل فلپس شنا کنیم؟ آیا فقط به این دلیل است که به اندازه‌ی آن‌ها تمرین نمی‌کنیم، یا اینکه ژنتیک هم در موفقیتشان نقش کلیدی داشته است؟

تحقیقات نشان می‌دهد که عملکرد ورزشی چیزی فراتر از تمرین سخت و مداوم است. تمرین بدون شک ضروری است، اما تنها عامل تعیین‌کننده نیست چون ژن‌های ما می‌توانند بر قدرت، استقامت و حتی نحوه واکنش بدن به تمرین تاثیر بگذارند.

در اینجا چند حقیقت شگفت‌انگیز درباره ژن‌های تناسب اندام که نقش مهمی در عملکرد بدنی انسان دارند را با شما به اشتراک می‌گذاریم. این یافته‌ها نشان می‌دهند که فراتر از تمرین و تلاش، ژنتیک نیز می‌تواند عاملی تعیین‌کننده در توانایی‌های ورزشی باشد.

نقش ژنتیک فرد در دو و میدانی

حقیقت 1: در اکتبر سال ۲۰۱۱، از اعضای یک قبیله در کنیا ۳۲ نفر موفق شدند یک ماراتن را در زمانی کمتر از ۲ ساعت و ۱۰ دقیقه به پایان برسانند. جالب‌تر اینکه در کل تاریخ آمریکا، تنها ۱۷ نفر توانسته‌اند چنین دستاوردی داشته باشند!

حقیقت شماره ۲: هر چه تعداد فیبرهای سریع‌العمل در بدن یک فرد بیشتر باشد، توانایی او برای سوزاندن چربی کاهش می‌یابد. به همین دلیل است که ورزشکاران سرعتی و قدرتی معمولاً بدن‌های حجیم‌تری نسبت به دوندگان استقامتی دارند. از میان ۶ نوع مختلف ژن‌ها که بر حجم بدن تاثیر می‌گذارند، ژن FTO از همه مهم‌تر است.

نقش ژنتیک فرد در ورزش های آبی

حقیقت شماره ۳: پایین‌تنه مایکل فلپس متناسب با بدن فردی به قد ۱۶۵ سانتی‌متر است، اما بالاتنه‌اش با بدن فردی به قد ۱۹۵ سانتی‌متر تناسب دارد. شناگران برجسته معمولاً بازوها و سرشانه غیر متعارفی دارند که نسبت به افراد معمولی تفاوت زیادی دارد. این ویژگی‌ها را نمی‌توان تنها با تمرین به دست آورد!

بیشتر بخوانید: توانایی هوازی پایین چه تاثیری در سبک ورزشی شما دارد؟

نقش ژنتیک فرد در ورزش های زنان

حقیقت شماره 4: کمتر از یک زن از هر ۲۰,۰۰۰ زن در جمعیت دارای کروموزوم Y (کروموزوم مردانه) است، اما این افراد شکل بدن زنانه دارند. جالب اینجاست که در طول پنج المپیک، به طور متوسط از هر ۴۲0 زن، یک نفر دارای کروموزوم Y بود. این یک کروموزوم کامل است که قدرت و توان بدنی زیادی به این زنان می‌دهد!

حقیقت شماره 5: دفع حرارت در دویدن استقامتی اهمیت زیادی دارد، چرا که زمانی که دمای مرکزی بدن از ۴۰ درجه سانتی گراد بالاتر می‌رود، سیستم عصبی مرکزی بدن را وادار به توقف یا کاهش تلاش می‌کند. پائولا ردفلیف، ماراتن‌کار معروف، معمولاً در ماراتن‌های تابستانی (المپیک‌های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۸) شکست می‌خورد. دلیل این مسئله این بود که مساحت پوست او نسبت به حجم بدنش کوچکتر بود و به همین دلیل بدنش نمی‌توانست مانند دوندگان کوتاه‌تر حرارت را درست دفع کند!

حقایقی مهم درباره لیگ بسکتبال آمریکا

حقیقت شماره 76: در حالت عادی، نسبت قد به مجموع طول بازوها در انسان‌ها ۱:۱ است، اما در میان بازیکنان لیگ بسکتبال آمریکا این نسبت به ۱:۱.۰۶۳ می‌رسد، که نشان‌دهنده‌ی تأثیر ویژگی‌های ژنتیکی در برتری ورزشی آن‌هاست.

حقیقت شماره 7: در آمریکا، ۱۷٪ از مردان با قد بالای۲۱۳ سانتی‌متر که بین ۲۰ تا ۴۰ سال سن دارند، در لیگ بسکتبال بازی می‌کنند. این آمار نشان می‌دهد که قد بلند، یکی از فاکتورهای کلیدی برای حضور در بالاترین سطح بسکتبال جهان است.

بیشتر بخوانید: آزمایش ورزش مای‌ ژن چه کمکی به شما می‌کند؟

نقش ژنتیک در سرعت و درد

حقیقت شماره 8: افرادی که تارهای عضلانی تند انقباض بیشتری دارند کمتر در معرض آسیب ورزشی هستند.
از میان تمام ژن‌های مرتبط با تناسب اندام، ژن ACTN3 یکی از شناخته‌شده‌ترین‌هاست، زیرا نوع سلول های عضلانی را تعیین کرده و بر توانایی‌های ورزشی فرد تأثیر می‌گذارد.

حقیقت شماره 9: افراد مو قرمز به طور طبیعی نسبت به برخی انواع دردها تحمل بیشتری دارند. نکته جالب اینجاست که یک جهش ژنتیکی خاص نه‌تنها رنگ موی آن‌ها را تعیین می‌کند، بلکه همین تغییر ژنتیکی در میزان حساسیت آن‌ها به درد نیز تاثیر دارد.
در موارد بسیار نادر، برخی افراد به طور کامل نسبت به درد بی‌حس هستند؛ به حدی که حتی در صورت شکستن استخوان‌هایشان، هیچ دردی احساس نمی‌کنند.

حقیقت شماره 10: در دنیای ژنتیک ورزشی، نمی‌توان از مایوستاتین (معروف به ژن ماهیچه دو برابر) چشم‌پوشی کرد. این پروتئین در بیشتر افراد وجود دارد و نقش آن، کنترل رشد عضلات از طریق تجزیه و کاهش توده عضلانی است.
اما افرادی که دارای جهش در ژن مایوستاتین هستند، این پروتئین را تولید نمی‌کنند. در نتیجه، عضلات آن‌ها بدون محدودیت رشد کرده و به مرور زمان حجم بیشتری پیدا می‌کنند. افراد و حتی حیواناتی که این جهش را دارند، به طور طبیعی بسیار عضلانی‌تر از حد معمول هستند.  .

حقیقت شماره 11: کودکی که آهسته حرکت می‌کند، در بزرگسالی نیز نمی‌تواند سریع شود. سرعت هر فرد تا حد زیادی به ترکیب دو نوع فیبر عضلانی در بدن وابسته است:
عضلات تند‌انقباض که مسئول افزایش سرعت هستند.
عضلات کند‌انقباض که استقامت و دوام بیشتر را فراهم میکنند.
اگرچه می‌توان عضلات تند‌انقباض را با تمرین بهبود بخشید تا استقامت بیشتری پیدا کنند، اما نمی‌توان عضلات کند‌انقباض را به عضلات سرعتی تبدیل کرد.

حقایقی مهم در مورد سایر ورزش ها

حقیقت شماره 12: در تنیس، بازویی که برای ارسال توپ استفاده می‌شود، معمولاً استخوان‌های ساعدی بلندتری نسبت به بازوی دیگر دارد، تقریباً یک سانت بیشتر! این تفاوت تنها مختص ورزشکاران نیست و در غیر ورزشکاران نیز مشاهده می‌شود. به طور کلی، در بازویی که بیشتر از آن استفاده می‌کنیم (مانند بازویی که می‌نویسیم)، استخوان‌ها رشد بیشتری دارند زیرا به طور مداوم تحت فشار هستند و این باعث می‌شود که توانایی حمایت از عضلات بیشتری پیدا کنند. این نمونه‌ای از سازگاری بدن با فعالیت‌های روزمره است.

با این حال، همه ما به یک شکل ساخته نشده‌ایم. برخی افراد توانایی سازگاری بسیار بهتری دارند و این به لطف ژن‌های تناسب اندام آنهاست که پاسخ به این تغییرات را تقویت می‌کند.

حقیقت شماره 13: ایرو مانتی رانتا، اسکی‌باز معروف فنلاندی، به یکی از «بزرگ‌ترین ورزشکاران استقامت» نسل خود تبدیل شد. بخشی از این موفقیت به دلیل جهش در ژن گیرنده اریتروپویتین (EPOR) او بود که به تولید مقادیر زیاد گلبول قرمز خون کمک می‌کند. تحقیقات نشان داد که این ژن در خانواده او به ارث رسیده است.
افرادی که اجدادشان در مناطق مرتفع با اکسیژن کمتر زندگی کرده‌اند، به طور طبیعی سازگاری‌هایی در بدنشان ایجاد شده است. این سازگاری‌ها شامل حجم بزرگ‌تر ریه‌ها و تعداد بیشتر گلبول‌های قرمز خون است که به بدن کمک می‌کند تا در شرایط کم‌اکسیژن عملکرد بهتری داشته باشد.

حقیقت شماره 14: دونالد توماس تنها با 8 ماه تمرین موفق شد در مسابقات قهرمانی پرش ارتفاع جهانی اوساکا در سال 2007 مدال طلا را به دست آورد و استفان هولم را شکست دهد، با وجود اینکه هولم تمرینات بسیار بیشتری داشته بود. بعدها، دانشمندان یکی از دلایل اصلی موفقیت چشمگیر او را شناسایی کردند. تاندون آشیل غیرعادی بلند او که 26 سانتی متر طول داشت علت آن بود. هرچه تاندون بلندتر و سفت‌تر باشد، توانایی ذخیره انرژی کشسانی بیشتری دارد و هنگام کشش، می‌تواند صاحب خود را با سرعت به هوا پرتاب کند.

حقیقت شماره 15:حدود 10% از افرادی که اصالت اروپایی دارند، جهش ژنی دارند که به آنها این امکان را می‌دهد که تستوسترون تزریق کنند و با وجود این تزریق، در آزمایش دوپینگ مثبت نشوند! در دنیای دوپینگ ورزشی، پیش‌بینی می‌شود که ژنتیک نقش خیلی مهمی خواهد داشت، به ویژه با معرفی بیشتر روش‌های اصلاح ژن. دوپینگ ژنتیکی اکنون به طور رسمی در سایت سازمان جهانی ضد دوپینگ قرار گرفته است.

سخن پایانی

در نهایت، اگر به دنبال بهبود عملکرد ورزشی خود هستید و می‌خواهید به بهترین شکل ممکن از پتانسیل ژنتیکی خود استفاده کنید، تست‌های ژنتیک مثل تست ورزش مای‌ژن می‌توانند شما را در شناسایی نقاط قوت بدن و انتخاب بهینه‌ترین استراتژی‌های تمرین و تغذیه کمک کنند. این تست‌ها با تحلیل دقیق ژن‌های مرتبط با تناسب اندام و عملکرد ورزشی، می‌توانند راهنمایی‌های دقیقی برای بهبود عملکرد شما در ورزش فراهم کنند. پس فراتر از تمرینات معمولی، به دنیای ژنتیک ورزشی قدم بگذارید و از اطلاعات دقیق برای رسیدن به موفقیت‌های بیشتر بهره ببرید!

منابع:

https://medlineplus.gov/genetics/condition/congenital-insensitivity-to-pain-with-anhidrosis/
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3394124/
https://www.xcode.life/23andme-raw-data/genetic-variants-comt-gene/
https://www.wada-ama.org/en/gene-doping
https://www.xcode.life/23andme-raw-data/23andme-comt-gene-neurotransmitter-levels-and-warrior-worrier-personality/