در بین این داروهای کاهش وزن کدام یک بهترین انتخاب است؟ 

مقایسه داروهای لاغری GLP-1: مانجارو، اوزمپیک و ملیتاید برای کاهش وزن

داروهای مبتنی بر GLP-1 تحولی شگفت‌انگیز در درمان چاقی ایجاد کرده‌اند و به میلیون‌ها نفر کمک کرده‌اند تا با داروهایی که ابتدا برای مدیریت دیابت طراحی شده بودند، به وزن ایده‌آل خود نزدیک‌تر شوند. اما همه این داروهای لاغری یکسان نیستند! مانجارو (Mounjaro)، اوزمپیک (Ozempic)، ویگوی (Wegovy)، ملیتاید (Melitide) و ساکسندا (Saxenda) هر کدام ویژگی‌ها، مزایا و چالش‌های خاص خود را دارند. در این مقاله، این داروهای پیشرو را با زبانی ساده و جذاب مقایسه می‌کنیم تا بهترین گزینه برای کاهش وزن شما مشخص شود.

۱. این داروهای لاغری چگونه کار می‌کنند؟ (ماده موثره و نحوه اثر)

هر یک از این داروهای لاغری با تقلید یا تقویت هورمون‌های خاصی در بدن، اشتها و متابولیسم را تنظیم می‌کنند. اما تفاوت‌های ظریفی در عملکردشان وجود دارد:

دارو	چگونه کار می‌کند؟	ماده فعال	زمان تزریق
مانجارو (یا مونجارو)	با فعال‌سازی همزمان دو گیرنده GLP-1 و GIP، اشتها را کاهش می‌دهد، پاسخ انسولین را بهبود می‌بخشد و هضم را کند می‌کند	تیرزپاتاید	یک بار در هفته
اوزمپیک (تحت نام ویگوی برای لاغری تأیید شده است)	با تحریک گیرنده GLP-1، گرسنگی را مهار می‌کند، قند خون را تنظیم می‌کند و سرعت هضم را کاهش می‌دهد	سماگلوتاید	یک بار در هفته
ملیتاید (مشابه ایرانی ساکسندا و ویکتوزا)	گیرنده GLP-1 را فعال می‌کند تا احساس سیری را افزایش دهد و کالری دریافتی را کاهش دهد. نیاز به تزریق روزانه دارد.	لیراگلوتاید	هر روز یک بار

چرا مانجارو متفاوت است؟

برخلاف اوزمپیک و ساکسندا که فقط روی GLP-1 تمرکز دارند، مانجارو با اثرگذاری روی دو هورمون (GLP-1 و GIP)، ممکن است نتایج قوی‌تر و پایدارتری در کاهش وزن به همراه داشته باشد.

۲. کدام آمپول لاغری در کاهش وزن بهتر عمل می‌کند؟

اگر هدف شما کاهش وزن چشمگیر است، اعداد و ارقام حرف‌های زیادی برای گفتن دارند:

دارو	بازه زمانی	میانگین کاهش وزن (بر اساس مطالعات بالینی)
مانجارو	حدود ۷۲ هفته (حدود ۱۷ ماه)	۱۵ تا ۲۲٪ از وزن بدن (بسته به دوز مصرفی)
اوزمپیک	حدود ۶۸ هفته (حدود ۱۶ ماه)	۱۰ تا ۱۵٪ از وزن بدن
ملیتاید	حدود ۵۶ هفته (حدود ۱۳ ماه)	۵ تا ۸٪

نتیجه: مصرف مانجارو (البته با دوز بالا) بیشترین کاهش وزن را در افرادی که اضافه وزن زیادی دارند به همراه دارد.

۳. بازگشت وزن بعد از قطع مصرف داروهای لاغری

یکی از بزرگ‌ترین نگرانی‌ها درباره داروهای کاهش وزن، بازگشت وزن پس از قطع مصرف است. بیایید نگاهی به اعداد بیندازیم:

دارو	میانگین کاهش وزن در طول مصرف	بازگشت وزن، یک سال بعد از قطع مصرف	نکته‌ها
مانجارو (یا مونجارو)	۲۱٪ وزن بدن در ۳۶ هفته	۱۴٪ از وزن بدن اضافه شد	حدود ۷۰٪ وزن کم شده باز می‌گردد. تنها ۱۷٪ افراد بیش از ۸۰٪ کاهش وزن خود را حفظ کردند.
اوزمپیک و ویگوی	۱۷٪ وزن بدن در ۶۸ هفته	۱۲٪ از وزن بدن اضافه شد	حدود دوسوم وزن ازدست‌رفته باز می‌گردد.
ملیتاید و ویکیتاید	۸٪ وزن بدن در ۵۶ هفته	بازگشت تدریجی	کاهش وزن کمتر و بازگشت آن هم کمتر است.

برای اینکه این اعداد را بهتر متوجه شوید، مثالی برای میزان کاهش وزن و بازگشت وزن یک فرد ۹۰ کیلوگرمی با آمپول‌های لاغری آورده‌ایم:

دارو	وزن ازدست‌رفته	بازگشت وزن	کاهش وزن خالص پس از دو سال (یک سال مصرف و یک سال عدم مصرف)
مانجارو	۱۸.۹ کیلوگرم	۱۲.۶ کیلوگرم	۶.۳ کیلوگرم
اوزمپیک	۱۵.۳ کیلوگرم	۱۰.۸ کیلوگرم	۴.۵ کیلوگرم
ملیتاید	۷.۲ کیلوگرم	۴.۵ کیلوگرم	۲.۷ کیلوگرم

درس مهم: قطع این داروهای لاغری بدون ساختن یک سبک زندگی سالم، به بازگشت وزن منجر می‌شود. بدتر اینکه بیشتر وزن بازگشتی چربی است، نه عضله. در نهایت، اگر روی تغذیه، ورزش و عادات زندگی تمرکز نکنید، فقط هزینه زیاد و عوارض این داروها برایتان می‌ماند و بخشی از عضله‌هایتان را هم از دست می‌دهید.

۴. هزینه و خرید آمپول‌های لاغری در ایران

انتخاب داروی لاغری فقط به اثربخشی بستگی ندارد؛ هزینه و دسترسی هم نقش مهمی دارند:

دارو	هزینه ماهانه (تقریبی)	وضعیت دسترسی در ایران
مانجارو یا مونجارو	حدود ۴۰ میلیون تومان	وارد ایران نمی‌شود؛ فقط از طریق بازار غیررسمی یا مسافری قابل تهیه است.
اوزمپیک (ویگوی)	حدود ۱۸ میلیون تومان	وارد ایران نمی‌شود؛ فقط از طریق بازار غیررسمی یا مسافری قابل تهیه است.
ساکسندا (ملیتاید یا ویکیتاید)	کمتر از ۲ میلیون تومان	به‌صورت رسمی در داروخانه‌ها موجود است.

نکته طلایی: مانجارو و اوزمپیک هنوز به‌صورت رسمی در ایران ثبت نشده‌اند و تهیه آن‌ها از بازار غیررسمی خطراتی مثل تقلبی بودن، نقص در زنجیره سرد یا منقضی شدن دارو را به همراه دارد. اما ملیتاید به‌صورت قانونی در داروخانه‌های معتبر عرضه می‌شود و از نظر هزینه، دسترسی و اطمینان از اصل بودن، گزینه‌ای امن‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر است.

۵. عوارض جانبی: واقعیت‌های مصرف آمپول‌های لاغری

هر سه داروی لاغری ممکن است در ابتدای مصرف باعث ناراحتی‌های گوارشی شوند، اما عوارض جدی‌تر هم وجود دارند که باید به آن‌ها توجه کنید.

🌀 عوارض شایع (برای هر سه دارو):

• تهوع
• استفراغ
• اسهال یا یبوست
• نفخ
• کاهش اشتها
• خستگی

بعضی از این عوارض تحت نظر متخصص تغذیه قابل بهبود هستند، بعضی با گذشت زمان کم‌کم بهتر می‌شوند و برخی هم همیشه در دوره مصرف وجود خواهند داشت.

⚠️ عوارض نادر اما جدی:

مانجارو

• التهاب لوزالمعده (پانکراتیت)
• التهاب کیسه صفرا (کوله‌سیستیت)
• افت قند خون (به‌ویژه با انسولین یا داروهای مشابه)
• خطر تومور تیروئید (در مطالعات حیوانی دیده شده)
• آسیب حاد کلیه

اوزمپیک

• تومورهای سلول C تیروئید (در مطالعات حیوانی)
• پانکراتیت
• بیماری حاد کیسه صفرا
• عوارض چشمی و کوری ناگهانی
• افکار خودکشی

ملیتاید

• تومورهای تیروئید (در مطالعات حیوانی)
• پانکراتیت
• سنگ صفرا یا بیماری کیسه صفرا
• افزایش ضربان قلب
• افسردگی یا افکار خودکشی

🚨 هشدار: این عوارض نادر هستند، اما نشان‌دهنده اهمیت نظارت پزشکی‌اند. اگر شما یا خانواده‌تان سابقه بیماری‌های تیروئید، سرطان، دیابت، مشکل کلیوی، افسردگی یا هر بیماری مزمن را دارید، هرگز سرخود و بدون مشورت متخصص غدد یا متخصص تغذیه از این داروهای لاغری استفاده نکنید.

۶. آیا ژنتیک فرد نقشی در موفقیت داروهای لاغری دارد؟

این داروهای لاغری روی مسیرهای هورمونی و عصبی بدن اثر می‌گذارند، اما ژن‌های شما تعیین می‌کنند که بدنتان چطور به آن‌ها پاسخ می‌دهد. بیایید چند عامل کلیدی را بررسی کنیم:

1. ژن GLP1R
   واریانت‌های این ژن می‌توانند شدت پاسخ شما به داروهای GLP-1 را تغییر دهند. برخی افراد کاهش وزن و سرکوب اشتها قوی‌تری تجربه می‌کنند، در حالی که دیگران ممکن است عوارض گوارشی بیشتری داشته باشند.
2. ژن TCF7L2
   این ژن روی ترشح انسولین و خطر دیابت نوع ۲ اثر دارد. افرادی با واریانت خاص (آلل T) ممکن است کنترل قند خون و کاهش وزن بهتری داشته باشند. (این ژن در آزمایش تغذیه مای ژن بررسی می‌شود.)
3. ژن FTO
   افرادی که ژنوتیپ A/A دارند، احتمالاً اشتها و BMI بالاتری دارند. این افراد معمولاً با داروهای GLP-1 کاهش وزن چشمگیرتری را تجربه می‌کنند. (این ژن در آزمایش تغذیه مای ژن بررسی می‌شود.)
4. ژن‌های مرتبط با دوپامین COMT و DRD2
   این ژن‌ها روی رفتارهای غذایی احساسی یا پاداش‌محور اثر می‌گذارند. اگر به خوردن احساسی تمایل دارید، داروهایی مثل مانجارو یا اوزمپیک می‌توانند تأثیر بیشتری روی شما داشته باشند. (این ژن‌ها در آزمایش شخصیت و روانشناسی مای ژن بررسی می‌شود.)

۷. چگونه با آمپول‌های لاغری بهترین نتیجه را بگیریم؟

حتی بهترین داروهای لاغری به‌تنهایی کافی نیستند. سبک زندگی شما می‌تواند اثربخشی آن‌ها را چند برابر کند یا برعکس، مانع نتیجه‌گیری شود:

1. رژیم غذایی هوشمند:
   در کنار استفاده از داروهای کاهنده وزن مانند مانجارو، اوزمپیک یا ملیتاید، یکی از عوامل کلیدی برای موفقیت بلندمدت و جلوگیری از بازگشت وزن، طراحی یک برنامه‌ی غذایی شخصی‌سازی‌شده بر اساس ژنتیک فردی است. تست ژنتیکی مای‌ژن با بررسی ژن‌هایی که بر متابولیسم چربی و قند، اشتها، پاسخ به کربوهیدرات، حساسیت به چربی‌ها و تمایل به ریزه‌خواری یا پرخوری عصبی اثر دارند، می‌تواند به متخصص تغذیه کمک کند تا رژیمی متناسب با ساختار ژنتیکی فرد طراحی کند. برای مثال، در افرادی که آلل A در ژن FTO دارند، رژیم‌های پرپروتئین و کم‌گلیسمی (مثل غذاهای با قند پایین) با این داروها هم‌افزایی دارند و سیری را تقویت می‌کنند. غذاهای فوق‌فرآوری‌شده یا پرچرب می‌توانند اثر دارو را کم کنند و گرسنگی را برگردانند.
2. ورزش منظم:
   فعالیت بدنی چربی‌سوزی را افزایش می‌دهد، عضلات را حفظ می‌کند و حساسیت به انسولین را بهبود می‌بخشد. افرادی که ورزش می‌کنند، نه‌تنها وزن بیشتری کم می‌کنند، بلکه آن را بهتر حفظ می‌کنند.
3. خواب خوب و مدیریت استرس:
   کمبود خواب و استرس مزمن هورمون گرسنگی (گرلین) را بالا می‌برند و اثر دارو را تضعیف می‌کنند. خواب کافی و تکنیک‌های کاهش استرس، مثل مدیتیشن، می‌توانند نتایج را تقویت کنند.
4. سلامت روده:
   میکروبیوم سالم (که با فیبر و پروبیوتیک‌ها تقویت می‌شود) به بدن کمک می‌کند داروها را بهتر متابولیزه کند و کاهش وزن را بهبود می‌بخشد.

۸. چرا در کنار آمپول‌های لاغری به برنامه تغذیه اختصاصی نیاز دارید؟

مانجارو، اوزمپیک و ساکسندا ابزارهای فوق‌العاده‌ای برای کاهش وزن هستند، اما بدون برنامه‌ریزی، مانند خودرو بدون نقشه راه‌اند. یک برنامه تغذیه شخصی‌سازی‌شده (که توسط متخصص تغذیه و بر اساس ژنتیک شما طراحی شده) می‌تواند نتایج را به سطح جدیدی برساند. چرا؟

1. ژن‌های شما منحصربه‌فردند
   همه ما غذاها را به شیوه متفاوتی متابولیزه می‌کنیم. برخی با کربوهیدرات‌ها مشکل دارند، برخی با چربی‌ها بهتر کنار می‌آیند. حتی بعضی افراد به دلیل ژن‌های حساسیت به گلوتن، به دلیل مصرف نان و محصولات گندم و جو دچار اضافه وزن و یبوست می‌شوند.
2. کاهش وزن باید باعث سلامتی بهتر شود
   این داروهای لاغری اشتها را کم می‌کنند، اما بدون برنامه، ممکن است پروتئین کافی نخورید یا دچار کمبود ویتامین شوید. یک رژیم شخصی‌سازی‌شده تضمین می‌کند که چربی می‌سوزانید، نه عضله، و بدنتان مواد مغذی لازم را دریافت می‌کند تا دچار ریزش مو، افتادگی پوست، مشکلات کلیه و صفرا و غیره نشوید.
3. مغز و خلق‌وخوی شما به تغذیه وابسته‌اند
   یک رژیم متعادل، خلق‌وخو، انرژی و تمرکز شما را در طول کاهش وزن حفظ می‌کند. سلامت روده (که با تغذیه مناسب تقویت می‌شود) هم روی متابولیسم و هم روی حال روحی شما اثر دارد. پس مهم است که با تغذیه درست، انرژی بیشتر و خستگی کمتری داشته باشید.
4. موفقیت بلندمدت به عادات شما بستگی دارد
   این داروهای لاغری شروع راه‌اند، اما برای حفظ وزن به عادات پایدار نیاز دارید. یک برنامه شخصی‌سازی‌شده که لذت‌بخش و متناسب با سبک زندگی‌تان باشد، به شما کمک می‌کند بدون دارو هم موفق بمانید.

آزمایش ژنتیک چه کمکی می‌کند؟

آزمایش ژنتیک تغذیه مای ژن نشان می‌دهد بدن شما چگونه:

• به چه مقدار کربوهیدرات، چربی و پروتئین نیاز دارد.
• به کافئین، الکل یا ویتامین‌های خاص چه واکنشی نشان می‌دهد.
• با هورمون‌های گرسنگی و عادات غذایی چطور کنار می‌آید.

پس از دریافت نتایج آزمایش با متخصص ژنتیک و متخصص تغذیه کلینیک مای ژن مشاوره خواهید داشت ، آنالیز بدن از شما گرفته می شود و برنامه غذایی اختصاصی تنظیم می شود که یک ماه از آن رایگان می باشد.

حرف آخر

اگر قصد دارید از مانجارو، اوزمپیک یا ساکسندا برای کاهش وزن استفاده کنید، فقط به دارو اکتفا نکنید. تحت نظر یک متخصص تغذیه باشید تا برنامه‌ای بر اساس ژنتیک و سبک زندگی‌تان طراحی شود. این ترکیب هوشمندانه، شانس شما را برای کاهش وزن پایدار، سلامتی بهتر و زندگی‌ای پرانرژی و بدون محدودیت به حداکثر می‌رساند. برای اطلاعات بیشتر درباره تست ژنتیک و برنامه تغذیه شخصی‌سازی‌شده، به مای ژن مراجعه کنید.

منابع:

https://jamanetwork.com/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov//